'Valsspelen' met plakkerige middeltjes mag nu echt niet meer in het Amerikaanse honkbal

In een video en tweet, gericht aan de Amerikaanse honkbalbond MLB, knijpt Los Angeles Dodgers-werper Trevor Bauer een bal stevig vast in zijn hand, waarna hij zijn hand opent en zijn palm naar beneden richt. De bal blijft plakken. "Is dit toegestaan, of is dit niet toegestaan?", vraagt Bauer in de video.

De video is een reactie op recente ophef in het Amerikaanse honkbal. Daar wordt sinds deze week hard opgetreden tegen het gebruik van sticky stuff, plakkerige substanties, zoals zonnebrand gemixt met hars of gekookte cola en magnesium. Meer dan ooit wordt dat dit seizoen door werpers op de bal gesmeerd: er zijn sinds 1968 niet zo weinig honkslagen als nu.

Er zijn twee redenen waarom werpers dit soort plakkerige substanties gebruiken. De eerste is dat werpers meer grip op de bal willen, om zo de bal gecontroleerd te kunnen gooien. De tweede reden heeft te maken met het effect waarmee ze de bal kunnen gooien.

Spider Tack

Werpers gebruiken al jarenlang middeltjes om de bal plakkeriger te maken, hoewel dit al sinds 1920 tegen de regels is. De MLB heeft deze regel nooit goed gehandhaafd, waardoor spelers op zoek zijn gegaan naar de meest plakkerige goedjes. Een voorbeeld hiervan is Spider Tack. Dit is een product gemaakt voor strongman-competities en is bedoeld om Atlas Stenen te kunnen tillen, die 200 kilogram kunnen wegen.

Slagmannen zijn er in principe niet op tegen dat werpers producten gebruiken om meer grip op de bal te hebben. Zij hebben liever niet dat een werper een ongecontroleerde bal met 160 kilometer per uur richting hun hoofd gooit.

Maar door het toenemende gebruik van het extra plakkerige spul, en het effect dat de bal daardoor krijgt, hebben ze meer moeite om ballen goed te raken.

En daar zit nu het probleem in voor de MLB. Er worden meer drie slagen (strike-outs) gegooid dan in seizoenen hiervoor, wat voor het publiek saaier is om te zien dan een honkslag of een homerun.

Waar het gebruik van plakkerige goedjes over het algemeen getolereerd werd, zijn producten als Spider Tack zo plakkerig dat het eigenlijk valsspelen is. Toen New York Yankees-werper Gerrit Cole werd gevraagd of hij ooit Spider Tack heeft gebruikt, gaf hij een vaag antwoord. "Ik weet niet zo goed hoe ik dat moet antwoorden. Er zijn tradities en gewoontes die van speler op speler worden doorgegeven, waaronder dingen die niet binnen de grenzen passen."

Na dat interview gooide Cole ineens met veel minder effect, wat suggereerde dat hij daarna geen verboden substanties gebruikte. Volgens Cole had dit er niks mee te maken. Maar de discussie over sticky stuff is daardoor wel weer opgelaaid.

De bond kondigde aan het begin van het seizoen al aan de plakkerige middeltjes niet meer te tolereren, maar in de praktijk is hier niets mee gedaan. Tot nu. Vorige week kondigde de bond aan dat ze vanaf 21 juni écht de regel handhaven, nu een duidelijk effect van de superplakkerige goedjes te zien is.

Periodieke controles

Scheidsrechters gaan periodieke controles uitvoeren bij werpers van beide teams, voornamelijk tussen innings of nadat spelers het veld zijn afgekomen, maar als de scheidsrechters iets verdachts denken op te merken mogen ze ook meteen controleren. Wanneer een speler betrapt wordt op het gebruik van plakkerige middeltjes, wordt hij direct van het veld gestuurd, en is hij voor tien wedstrijden geschorst.

De vraag in Amerika is nu: wat is te plakkerig, en wat mag nog wel? Het enige product dat daadwerkelijk is toegestaan is magnesium, wat ook gebruikt wordt in sporten als turnen. Precies hetgeen wat Bauer zegt te gebruiken.

Het zal een moeilijke taak worden om te controleren of een bal plakkerig is van magnesium, of van hars, gekookte cola, of Spider Tack. En, zoals Bauer zelf ook al heeft aangegeven in een tweet: wie gaat controleren of de hand van een werper wel degelijk plakkerig was? Er zitten dus veel haken en ogen aan het besluit van de honkbalbond, maar desondanks zijn de controles maandag toch echt begonnen.

Op maandagavond was Jacob DeGrom, werper van New York Mets, de eerste die werd gecontroleerd op het gebruik van plakkerige goedjes sinds de nieuwe regels zijn ingegaan. "De MLB had het al aangekondigd, dus ik verwachtte het. Ik vind het niet vervelend dat ze het doen."

Sommige werpers hadden wel problemen met de controles.

Op dinsdag werd Washington Nationals-pitcher Scherzer drie keer gecontroleerd. Scherzer raakt zichtbaar geïrriteerd van de controles, vooral omdat er elke keer niks te vinden was. "Ik zou een complete idioot zijn als ik nu zoiets ga gebruiken, terwijl iedereen extra oplet."

Vooralsnog is er niemand betrapt sinds de regels in werking zijn getreden, dus is het afwachten wie de eerste wordt.