Thalys-treinen lokten honderdduizenden reizigers uit het vliegtuig sinds 2008

Minstens 300.000 reizigers lieten sinds de aanleg van de hogesnelheidslijn Amsterdam-Parijs het vliegtuig links liggen. In plaats daarvan namen zij de trein naar de Franse hoofdstad. Dat blijkt uit een evaluatie door onderzoeksbureau Decisio in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

De hogesnelheidslijn werd in 2008 in gebruik genomen. Een treinreis van Amsterdam naar Parijs duurt tegenwoordig minder dan 4 uur. Dat maakt het qua tijd aantrekkelijker dan een vliegreis. Toch lag het aantal internationale treinreizigers vlak voor corona lager dan verwacht.

Reisje naar Parijs meestal met de trein

5,5 miljoen mensen kozen tussen 2008 en 2019 voor de snelle trein naar Brussel en Parijs. Als de hogesnelheidslijn er niet was hadden 300.000 tot 1,1 miljoen van die reizigers het vliegtuig genomen, concluderen de onderzoekers.

Het effect is ook terug te zien in het aantal vluchten vanaf Schiphol. Waar het aantal vluchten naar steden als Berlijn (76%), Frankfurt (48%) en Londen (30%) sinds 2008 flink toenam, was die groei naar Parijs veel lager (12%). En dat terwijl de vliegverkeer tussen Schiphol en Parijs in de jaren daarvoor wel fors toenam.

Naar Parijs neemt inmiddels driekwart van de reizigers de trein. Naar Berlijn neemt iets meer dan de helft de trein en naar Frankfurt nog niets eens de helft. Terwijl Frankfurt dichterbij ligt dan Parijs.

Of het verruilen van vliegtuig voor trein ook duurzamer is, is lastig te zeggen. Minder vliegen leidt tot minder uitstoot, schrijven de onderzoekers. Maar als de extra ruimte op Schiphol wordt vervangen door andere (intercontinentale) vluchten met meer uitstoot dan de korte Europese vluchten, lost het nauwelijks iets op.

Doelstellingen niet gehaald

Bovendien valt het aantal internationale treinreizigers tegen. De verwachtingen in 1994 - toen de plannen voor de snelle trein gesmeed werden - waren dat er tot 2019 9 miljoen reizigers de internationale trein zouden nemen. Dat werden er uiteindelijk 5,5 miljoen.

Voor het lagere aantal reizigers zien de onderzoekers verschillende redenen. Ten eerste duurt de reis naar Brussel langer dan beoogd door onder meer een extra tussenstop in Breda.

Daarnaast is het niet gelukt om voor 2019 een directe snelle trein tussen Londen en Amsterdam te laten rijden. Hierdoor hebben ook minder reizigers het vliegtuig voor de trein verruild tussen 2008 en 2019.

Inmiddels is er wel een verbinding tussen Londen en Amsterdam, met tussenstops in Rotterdam en Brussel.