RTL en Talpa tot elkaar veroordeeld? 'Geklets, het gaat niet goed met SBS van De Mol'

Een megafusie in medialand: gisteren maakten RTL Nederland en Talpa bekend dat ze willen gaan samenwerken. De Europese Commissie en de Autoriteit Consument en Markt moeten de fusie nog wel goedkeuren, maar de kans is groot dat de waakhond geen bezwaar zal hebben tegen de samensmelting, denkt mediadeskundige Piet Bakker.

"De ACM heeft een megafusie in de krantenwereld goedgekeurd waarbij twee bedrijven samen 95 procent van de markt in handen hebben. Voor die fusie hebben ze nog niet eens met hun ogen geknipperd", zegt Bakker in het NOS Radio 1 Journaal. "Een jaar of tien geleden grepen ze bij de kleinste fusie in, nu is het een tandeloze waakhond geworden."

Wel kan de ACM nog bezwaar maken tegen de ongekende monopoliepositie die het nieuwe bedrijf gaat krijgen in het medialandschap. Daardoor kan het eenzijdig de tarieven van tv-reclame bepalen en prijzen bijvoorbeeld flink opvoeren. Het zou kunnen dat bedrijfsonderdelen, zoals televisiezenders, verkocht moeten worden om de goedkeuring erdoor te krijgen. Maar als die er komt, willen de twee bedrijven vanaf begin volgend jaar als één geheel verdergaan.

'Niemand had dit verwacht'

De fusie van Talpa en RTL is opvallend omdat de twee commerciële bedrijven tot voor kort elkaars grootste concurrenten waren. In 2019 kocht Talpa nog een aantal presentatoren weg bij RTL, zoals Wendy van Dijk en Linda de Mol. Bakker was dan ook "enorm verbaasd" over de aankondiging. "Niemand had dit eigenlijk verwacht, ze bestreden elkaar behoorlijk. Het is ook nooit een geheim geweest dat De Mol met SBS RTL naar de kroon wilde steken."

Maar nu slaan de twee concurrenten dus de handen ineen: 70 procent van de aandelen blijft in handen van RTL, 30 procent is voor Talpa. Het productiebedrijf van Talpa zit niet in het fusiepakket. "Wil je in Nederland, als Nederlands mediabedrijf, met Nederlandse content overeind blijven, dan moet dat op deze manier, dat kan niet anders", zei De Mol gisteren, voor wie de fusie naar eigen zeggen niet voelt als een overname.

"We zijn tot elkaar veroordeeld", zei John de Mol:

Ook RTL-topman Sven Sauvé sprak van "een sprong voorwaarts": "Je moet over de eigen schaduw heenstappen en ik denk dat we met deze stap bewijzen dat we daartoe in staat zijn, om ervoor te zorgen dat er uiteindelijk een gezonde Nederlandse mediamarkt overblijft", zei Sauvé.

Blauw oog

Bakker ziet de uitspraken van de twee bazen als "gelegenheidsargumenten". "Dit soort zinnen is allemaal geklets natuurlijk. Wat John de Mol niet zegt, is dat het eigenlijk helemaal niet zo goed gaat met SBS6. Vorig jaar hebben de NPO en RTL hun marktaandeel flink zien stijgen, SBS6 zag het dalen. De overname van de zender en de enorme investeringen zijn gewoon mislukt."

SBS6 werd in 2017 volledig overgenomen door Talpa Network van John de Mol. Ook eerdere investeringen van De Mol leverden niet op wat hij ervan had gehoopt. "De vloek van Sport 7 hangt nog steeds aan De Mol, zender 10 is niet gelukt en de mislukte overname van De Telegraaf was toch wel een enorm blauw oog voor hem", zegt Bakker. "De overname van het ANP was sowieso een heel vreemde deal, want dat harde nieuws zit helemaal niet in zijn dna."

Streamingsdiensten

Een van de ambities achter de fusie is het uitbreiden van streamingdienst Videoland, zei RTL-topman Sauvé gisteren. De topman stelt dat de concurrentie op het gebied van streamingdiensten toeneemt, onder meer doordat HBO en Viaplay naar Nederland komen. Door samen te werken met Talpa kan volgens hem meer worden geïnvesteerd in onderscheidende Nederlandse content. RTL en Talpa gaan samen formats daarvoor ontwikkelen.

"Dat hadden ze ook op een andere manier kunnen doen, zonder deze mega-overname", zegt Bakker. "Ze willen gewoon een heel sterke speler worden en waarschijnlijk de advertentietarieven verhogen."

Wat gaat de kijker merken?

Voorlopig blijven de zenders nog naast elkaar bestaan; alle programma's op hun eigen zender. Beide partijen zeggen dat de kijker er niks van zal merken, maar dat zal bij een daadwerkelijke fusie wel gaan veranderen, vermoedt Bakker.

"Ik kan me heel moeilijk voorstellen dat het bedrijf programma's zoals Shownieuws en RTL Boulevard, die precies hetzelfde doen en naast elkaar zijn geprogrammeerd om elkaar dwars te zitten, op dezelfde manier zal laten voortbestaan. In de praktijk zie je vaak toch dat dingen in elkaar worden geschoven of dat er merken worden opgeheven."