FNV wil looneis weer stevig op tafel leggen, 'loonstijging te laag in corona-cao's'

De gemiddelde loonstijging van mensen die werken in een cao die dit jaar is afgesloten, bedraagt 1 procent. "Dat is teleurstellend weinig," zegt Zakaria Boufangacha, FNV-coördinator arbeidsvoorwaardenbeleid. Hij wijst op de huidige inflatie van 2,1 procent, waardoor één procent salarisverhoging ruim een procent minder koopkracht oplevert.

De FNV geeft op gezette tijden een tussenstand van de collectieve arbeidsovereenkomsten die de bond afsluit voor bedrijven of sectoren. In die cao's staan afspraken over onder meer loonsverhogingen, werkzekerheid, pensioenen en arbeidsomstandigheden. Tot nu toe werden dit jaar 102 cao's afgesloten, voor in totaal 830.000 mensen.

Verschillen

De verschillen tussen de afgesloten cao's zijn groot. Zo kon in de horeca niets worden afgedwongen door de vakbonden, door de coronacrisis. Daar tegenover staan cao's waar forse loonsverhogingen mogelijk waren. Bijvoorbeeld pakketjesbedrijf DHL, dat draait als een tierelier.

De lopende cao kon bij DHL worden opengebroken, een zeer uitzonderlijke gang van zaken, volgens de vakbond. Werknemers houden er een uurloon aan over dat tot 2025 omhooggaat naar minimaal 14,25 euro, een stijging van 18,75 procent. De FNV hoopt dat PostNL het voorbeeld van concurrent DHL gaat volgen.

Stevig op tafel

Vorig jaar zette de vakbond de looneis van 5 procent en een minimumloon van 14 euro minder kracht bij vanwege de coronacrisis. Maar nu de economische verwachtingen over het algemeen goed zijn, zegt Boufangacha dat de eis weer stevig op de tafel ligt. Hij wijst op de 3,5 procent economische groei die voor komend jaar wordt voorzien door het Centraal Planbureau. "En wij merken dat het nu bij 80 procent van de bedrijven gewoon goed gaat."

Boufangacha noemt als voorbeeld de supermarkten en de metaalsector, waar het de bond niet lukt om de eis van 5 procent erdoor te drukken. "Het is een schoffering voor de mensen die daar hard werken dat zij geen fatsoenlijke loonsverhoging krijgen en dat er geen ruimte is om hun meer zekerheid te bieden door meer vaste banen."

Toch lijken de omstandigheden gunstig voor een loongolf, zegt de vakbondsman. Er heerst krapte op de arbeidsmarkt. En de inflatie neemt toe; het minimaal compenseren van de geldontwaarding lijkt een redelijke eis. "Maar het zal niet vanzelf gaan, we zullen er voor moeten knokken," zegt Boufangacha. "Bij veel werkgevers is het nog steeds zo dat als het slecht gaat de werknemers dat het eerste merken. En dat als het goed gaat de ongewisse toekomst als argument wordt gebruikt om de lonen niet te laten stijgen."

Werkzekerheid

De ontevredenheid van de FNV over de cao-resultaten in de eerste helft van dit jaar betreft niet alleen de loonontwikkeling. Ook op het thema werkzekerheid is de score laag. Dit ondanks het akkoord dat werkgevers onlangs sloten met de bonden voor meer zekerheid. "Maar helaas gaat dat in de praktijk ontzettend moeizaam," zegt Boufangacha. "We zien dat werkgevers de crisis aangrijpen en groter maken om de druk op de arbeidsvoorwaarden op te voeren. Dat tekent het cao-seizoen tot nu toe."