Kabinet haalde Syriëganger op om strafproces door te laten gaan
IS-vrouw Ilham B. is door een Nederlandse delegatie uit Syrië gehaald om te voorkomen dat er een streep zou gaan door het strafproces tegen haar in Nederland. Dat schrijft het kabinet in een Kamerbrief.
De rechter waarschuwde vorig jaar nog dat het proces tegen B. zou eindigen als Nederland niet meer moeite zou doen om haar terug te halen. Volgens het kabinet deed vandaag zich "een uitzonderlijke gelegenheid" voor om de vrouw met haar twee kinderen "onder zeer complexe omstandigheden" naar Nederland over te brengen.
Naast B. en haar kinderen werd er nog een derde kind meegenomen uit Syrië. Dat kind is een slachtoffer van internationale kinderontvoering waar de Kamer eerder vertrouwelijk over is geïnformeerd, schrijft het kabinet. Meer details kan het kabinet niet delen.
'Had veel eerder gemoeten'
Advocaat Tamara Buruma van de Nederlandse IS-vrouw Ilham B. liet eerder vandaag al weten blij te zijn dat Nederland "eindelijk verantwoordelijkheid neemt".
Buruma zei in gesprek met de NOS dat ze al drie jaar bezig was om B. in Nederland te krijgen. B., afkomstig uit Gouda, wordt sinds maart 2016 in Nederland vervolgd omdat ze naar het kalifaat reisde en zich aansloot bij terreurorganisatie IS. Ze kan niet bij verstek worden veroordeeld, omdat ze bij de zitting aanwezig wil zijn.
"Het is zeer betreurenswaardig dat iemand die zich al zo vroeg heeft gemeld bij de Nederlandse autoriteiten, hier zo lang op moest wachten. Dit had veel eerder gemoeten, maar ik ben toch blij dat het nu is gebeurd", zei Buruma.
Ze noemt het "toch wel een verrassing":
Advocaat Buruma heeft nog geen contact gehad met de vrouw. Ze legt uit dat B. bij aankomst in Nederland direct zal worden aangehouden. Haar twee kinderen zullen worden overgedragen aan de Raad voor de Kinderbescherming en het derde kind ook.
Het is de eerste keer dat Nederland actief een uitgereisde volwassene terughaalt uit voormalig IS-gebied. In 2019 werden twee Nederlandse weeskinderen samen met twaalf Franse kinderen door de Franse overheid uit Syrië opgehaald.
Nederland heeft altijd het standpunt gehad dat het jihadstrijders niet terughaalt uit het buitenland.
"We zijn hier om de wet uit te voeren", zei Syriëgezant De Bont eerder vandaag in een persconferentie in Syrië:
B.'s advocaat Buruma sluit niet uit dat het terughalen van Syriëgangers door andere landen en de kritiek van onder meer de VN op Nederland het kabinet heeft bewogen om B. op te halen.
Volgens Buruma blijft een land altijd verantwoordelijk voor de eigen burgers. "Er zit wat mij betreft geen verschil tussen de verantwoordelijkheid die Nederland heeft voor iemand die hier tientallen moorden pleegt en iemand die is uitgereisd. In beide gevallen wil je dat in Nederland de strafzaak plaatsvindt, waarbij wordt bekeken: wat heeft iemand gedaan, waar moet iemand verantwoordelijk voor worden gehouden en wat voor straf past daarbij?"
Reacties
In Den Haag wordt wisselend gereageerd op het terughalen van B.; D66-Kamerlid Van der Werf noemt het goed voor de veiligheid van Nederland om IS-vrouwen hier te berechten en te voorkomen dat ze van de radar verdwijnen. Bij onder anderen VVD-Kamerlid Michon en PVV-leider Wilders was er geen begrip voor de overdracht.
Journalisten Brenda Stoter Boscolo en Hans-Jaap Melissen, beiden gespecialiseerd in het Midden-Oosten, sluiten niet uit dat er de komende tijd meer IS-vrouwen teruggehaald worden. "Ze vormen een veiligheidsrisico en er zijn er al veel ontsnapt", zegt Stoter Boscolo op NPO Radio 1.
Advocaat André Seebregts staat meerdere IS-vrouwen in soortgelijke zaken bij, waarbij de vrouwen graag terug willen naar Nederland en hun zaak willen bijwonen. Hij denkt dat de zaak van B. gevolgen kan hebben voor zijn zaken.
"Dit zou zomaar een precedent kunnen zijn voor meer", zegt ook Hans-Jaap Melissen. "Maar die dingen gaan allemaal heel traag. De Nederlandse overheid zou eerst ook willen kijken hoe er wordt gereageerd op de terugkomst van deze mevrouw."
