EU en VK onderzoeken of Facebook oneerlijk concurreert met Marketplace
Ook Facebook staat nu vol in de schijnwerpers van toezichthouders. Op één dag zijn er twee onderzoeken tegen het bedrijf aangekondigd over oneerlijke concurrentie, op initiatief van de EU en het Verenigd Koninkrijk. Daarbij wordt specifiek gekeken naar Facebooks verkoopdienst Marketplace. Met deze stappen wordt de strijd tussen big tech en overheden verder uitgebreid.
De Europese Commissie heeft een onderzoek geopend naar de vraag of Facebook advertentiedata van andere bedrijven gebruikt om zo met ze te kunnen concurreren. Deze bedrijven adverteren aan de ene kant op Facebook, maar zijn tegelijkertijd ook een concurrent van het platform, aldus de commissie. In het Verenigd Koninkrijk is er een soortgelijk onderzoek geopend. Of het platform uiteindelijk schuldig wordt bevonden, zal later blijken.
"Deze zaak gaat in op de kern van de digitale samenleving: alles draait om data", zegt Hans Vedder, hoogleraar mededingingsrecht in Groningen. "Nu zien we waarom ondernemingen graag data willen hebben. Amazon is eerder van iets soortgelijks beschuldigd."
Van de grootste westerse techbedrijven was Facebook een van de laatste waar nog geen officieel onderzoek tegen liep. Google heeft al drie boetes opgelegd gekregen, het bedrijf heeft beroep aangetekend. Tegen Apple en Amazon lopen meerdere onderzoeken. In een reactie laat Facebook weten "volledig te zullen meewerken met de onderzoeken om aan te tonen dat de aantijgingen ongegrond zijn".
Concurrentie pas afsnijden
In het EU-onderzoek gaat de Commissie zich buigen over de vraag of de positie van Facebook het bedrijf in staat stelt om concurrenten de pas af te snijden. "Facebook verzamelt grote hoeveelheden gebruikersdata op zijn eigen netwerk en daarbuiten, zodat het zich op specifieke groepen kan richten", zegt Margrethe Vestager, vicepresident bij de Europese Commissie en belast met digitale zaken. "In de digitale economie van vandaag mogen data niet gebruikt worden om concurrenten dwars te zitten."
Het gaat bijvoorbeeld om zogeheten rubrieksadvertenties, die veel worden gebruikt om producten te verkopen. De Commissie denkt dat Facebook data van concurrenten kan gebruiken om zijn eigen verkoopdienst, Marketplace, te verbeteren. Daarnaast gaat de Commissie kijken of de manier waarop Marketplace is geïntegreerd met het sociale netwerk een bepaald voordeel geeft in het bereiken van consumenten ten opzichte van concurrerende partijen.
De Britse Competition and Markets Authority (CMA) start een soortgelijk onderzoek. Deze waakhond kijkt niet alleen naar hoe Facebook omgaat met Marketplace, maar ook naar Facebook Dating. Dit is een dienst die sinds vorig jaar bestaat in Europa. "Oneerlijke voordelen voor Facebook kunnen belemmerend zijn voor concurrenten om ook succesvol te zijn en dit kan gevolgen hebben voor het aanbod", zegt CMA-directeur Andrea Coscelli.
De onderzoeken van de EU en het VK staan los van elkaar, maar de twee toezichthouders staan wel met elkaar in contact erover.
Facebooks inlogknop op websites
De toezichthouder in het Verenigd Koninkrijk gaat daarnaast ook kijken naar de rol van de inlogknop die Facebook andere websites aanbiedt, zodat gebruikers niet overal een account hoeven aan te maken. "Facebook gebruikt niet alleen data die het heeft als sociaal netwerk", zegt Vedder. "De inlogknop levert Facebook weer veel extra data op. Dus stel dat een webshop die knop gebruikt, dan kan Facebook de informatie over klanten koppelen aan zijn eigen data."
Die informatie kan het dan weer gebruiken bij zijn eigen verkoopdienst, legt Vedder uit. "Je moet bedenken dat Facebooks Marketplace via een algoritme werkt. Die zegt: deze bezoeker heeft eerder sportkleren gekocht, misschien is deze klant ook wel geïnteresseerd in sportschoenen." Hoe meer data, hoe beter het werkt en dat geeft een voordeel ten opzichte van de concurrentie.
