Opgraven van bommenwerper met bemanning in kop van Noord-Holland begonnen
In Nieuwe Niedorp in Noord-Holland is begonnen met het opgraven van een bommenwerper uit de Tweede Wereldoorlog.
Het vliegtuig werd in de nacht van 22 op 23 juni 1941 uit de lucht geschoten door een Duitse nachtjager, toen het terugvloog naar Engeland na een bombardement op Bremen. Het gaat om een Vickers Wellington van de Britse Royal Air Force (RAF). Er waren zes Tsjechische bemanningsleden aan boord.
"Het toestel is hier in de Kostverlorenpolder de bodem ingegaan", weet majoor Bart Aalberts van de Luchtmacht. Hij is projectleider van de berging. "We hebben veel overleg gehad met de eigenaren van het terrein en via detectie hebben we uiteraard gekeken of het vliegtuig hier ook ligt."
Sinds deze week is een graafmachine bezig om voorzichtig de eerste lagen grond weg te schrapen. De zoektocht moet duidelijkheid geven over de vijf bemanningsleden die bij de crash om het leven kwamen. Waarschijnlijk liggen hun stoffelijke resten nog in het toestel.
In het toestel zaten zes bemanningsleden. Gezagvoerder Vilem Bufka heeft als enige de crash overleefd. Hij kon zichzelf met een parachute in veiligheid brengen. Bufka werd door de Duitsers gevangengenomen en bleef tot het einde van de oorlog opgesloten in krijgsgevangenkamp Stalag Luft III. Hij overleed in 1967, kort nadat hij een boek over zijn geschiedenis had geschreven.
De klus bij Nieuwe Niedorp is wel anders dan de voorgaande operaties. Daar betrof het zandgrond. Hier ligt het vliegtuig diep in de klei. "Klei is enorm moeilijk om te zeven. Het toestel is met een vrij grote impact de grond in gegaan en er zullen dus veel kleine onderdelen zijn", legt majoor Bart Aalberts uit aan NH Nieuws.
"En die zullen pas bij het zeven naar voren komen. We gaan de grond eerst verdunnen en dan zeven. Daarmee kunnen we alles groter dan 8 millimeter uit de klei krijgen." Defensie verwacht ruim vijf weken nodig te hebben voor het opgraven van het toestel.
"Het is een enorm project waar we al een tijd mee bezig zijn", zei Rian van Dam, burgemeester van de gemeente Hollands Kroon eerder tegen NH Nieuws. "Defensie, de Tsjechische ambassade en nabestaanden zijn erbij betrokken. En je moet heel zorgvuldig te werk gaan."
De kans dat de bergers op zware explosieven stuiten is niet heel groot, denkt Van Dam: "Ze waren op de terugweg dus ze hadden hun bommen al geworpen. Maar je weet het nooit helemaal zeker, er kan altijd nog wat aan boord gelegen hebben zoals munitie. Dat wordt tijdens de opgraving onderzocht."
Voor majoor Aalberts is het vooral belangrijk dat de nabestaanden meer duidelijkheid krijgen over de vermisten. "Het belang is hun een behoorlijke begrafenis te geven en ze de eer te geven die ze toekomt.