'Vicepremier Tsjechië wilde Russische spionage verzwijgen', journalisten aangeklaagd

In Tsjechië is politieke onrust ontstaan naar aanleiding van een publicatie van de Tsjechische nieuwssite Seznam Zpravy. Die meldde gisteren dat de Tsjechische vicepremier Jan Hamacek heeft voorgesteld om de betrokkenheid van Rusland bij een recent spionageschandaal te verdoezelen, in ruil voor een levering van een miljoen Spoetnik-vaccins.

Hamacek, die ook minister van Binnenlandse Zaken is, noemt het verhaal een hoax en beschuldigt de journalisten van laster. Hij kondigt vandaag aan de nieuwssite aan te klagen en tien miljoen kronen (zo'n 400.000 euro) aan schadevergoeding te eisen.

Vorige maand maakte Tsjechië bekend dat Russische inlichtingenofficieren betrokken waren bij een explosie in een munitiedepot in Vrbetice, zo'n zeven jaar geleden. Daarbij kwamen twee mensen om het leven. In Tsjechische media wordt gesproken over het Tsjechische 'Salisbury', verwijzend naar het Britse stadje waar in 2018 een Russische oud-spion werd vergiftigd door de Russische geheime dienst.

Top met Poetin en Biden

Volgens Seznam Zpravy stelde Hamacek in een vergadering in april voor om het Kremlin tijdens een reis naar Moskou te confronteren met de explosie in Vrbetice, om vervolgens voor te stellen het nieuws niet naar buiten te brengen in ruil voor de Russische vaccins. Ook zou hij vragen om de geplande ontmoeting tussen de Russische president Poetin en zijn Amerikaanse ambtgenoot Biden in Praag te laten plaatsvinden.

Volgens de nieuwssite werd het plan in een vergadering afgeschoten. Twee dagen later bracht de Tsjechische premier Babis het nieuws over de Russische betrokkenheid bij de ontploffing naar buiten. Dezelfde dag kondigde Hamacek aan zijn voorgenomen bezoek aan Moskou af te blazen.

De Tsjechische oppositie eist uitleg van Hamacek over de publicatie van Seznam Zpravy. Zijn eigen partij blijft Hamacek steunen. De minister zei gisteren overtuigd te zijn dat het verhaal van A tot Z uit de duim is gezogen.

De hoofdredacteur van de nieuwssite is geschrokken door "de persoonlijke aanvallen van een minister op onze verslaggevers". Hij stelt dat het bewijs geloofwaardig is, maar omwille van bronbescherming niet openbaar kan worden gemaakt.

Pro-Russische president

De kwestie komt op een gevoelig moment voor Hamacek; zijn sociaaldemocratische partij CSSD staat vijf maanden voor de verkiezingen op fors verlies in de peilingen. Inmiddels dreigt de CSSD, lange tijd een van de grootste partijen van het land, de kiesdrempel van vijf procent niet te halen.

Ook de huidige president, Milos Zeman, is lid van de CSSD. Hij staat bekend als pro-Russisch en heeft het Russische spionageschandaal aanvankelijk gebagatelliseerd door te zeggen dat het slechts om verdenkingen gaat. Dat heeft minister Hamacek later voor hem gerectificeerd.

Vorige week eisten zo'n 10.000 demonstranten in het centrum van Praag het ontslag van president Zeman, omdat zijn pro-Russische houding de positie van Tsjechië in de Europese Unie zou schaden. Zijn ambtstermijn duurt echter nog twee jaar.