Opgeknapte replica van VOC-schip Amsterdam terug bij het Scheepvaartmuseum

Het VOC-schip Amsterdam ligt na zeven maanden afwezigheid weer op zijn plek aan de steiger van het Scheepvaartmuseum. De replica van de Oost-Indiëvaarder was in groot onderhoud en dat was ook wel nodig, want het schip was zo lek als een mandje.

Het opkalefateren van de publiekslieveling van het museum was een gigantische klus. Vijftig man werkten zeven maanden lang aan het dichten van de kieren in het onderwaterschip, het vervangen van slechte houtdelen, het vervangen van de drie masten en het schilderen van de Amsterdam.

Voor de opknapbeurt werd gebruik gemaakt van oude technieken, zoals breeuwen. De breeuwploeg vulde de oude naden van het schip met 500 kilo henneptouw en werkte die af met een teerproduct. Daardoor werd het schip weer waterdicht. De masten waren zo verrot dat ze in hun geheel moesten worden vervangen.

Gestrand bij Hastings

De Amsterdam is een replica van een gelijknamig schip van de Vereenigde Oost-Indische Compagnie dat in 1749 al tijdens zijn eerste reis naar Batavia, het huidige Jakarta in Indonesië, in een storm bij Texel terechtkwam en stuurloos werd. Het schip strandde bij Hastings, aan de Britse zuidkust. Het wrak is daar nog steeds te zien.

De VOC-schepen werden gebruikt om specerijen, porselein, thee, zijde en textiel mee te vervoeren vanuit Azië naar Nederland. In 1985 werd begonnen met de bouw van een kopie op ware grootte van de Amsterdam en sinds 1991 ligt het schip afgemeerd bij het Scheepvaartmuseum en is het toegankelijk voor publiek.

Keerzijde van de geschiedenis

Nu het schip is teruggekeerd wil het museum, zodra dat weer open mag, een breder verhaal gaan vertellen over de Amsterdam en zijn geschiedenis. Daarbij komt ook meer aandacht voor de keerzijde van de geschiedenis van de VOC. Daarvoor is de VOC Data Experience ontwikkeld.

De museumbezoeker krijgt dan een tablet mee waarop in augmented reality data van ruim 500.000 VOC-opvarenden verschijnen. Zoals bijvoorbeeld de namen van bemanningsleden, hoeveel ze verdienden en wat er allemaal aan boord was tijdens de reizen.

Daarmee kan de bezoeker zelf aan de slag of hij of zij kan luisteren naar zes experts die antwoord geven op vragen als: voeren er vrouwen mee aan boord van een VOC-schip? Hoe groot was de kans om terug te keren naar Europa? En waren er ook slaven aan boord van de Amsterdam?