Zorgen over seksuele intimidatie op scholen: 'Het staat vaak niet op het netvlies'
Romy Beijersbergen en Nisrine Sahla
Romy Beijersbergen en Nisrine Sahla
Veel scholieren zijn ontevreden over hoe scholen omgaan met meldingen van seksuele intimidatie en -geweld, blijkt uit gesprekken die NOS Stories met hen voerde. Na een oproep via Instagram kwamen er ruim duizenden verhalen binnen over ongewenst gedrag op middelbare scholen, door schoolgenoten of zelfs leraren.
Veel leerlingen waren niet tevreden over hoe meldingen werden afgehandeld. Vertrouwenspersonen op scholen herkennen het beeld en minister Slob belooft de regels aan te scherpen.
De vertrouwenspersonen die kritiek hadden vonden bijvoorbeeld dat scholen te lang wachtten met handelen of manieren zochten om niet te handelen, bijvoorbeeld uit angst voor publiciteit of vanwege goede contacten met de beschuldigde leerkrachten. Ook waren er klachten over het beleid van de school, dat onduidelijk of verouderd zou zijn of niet zou uitnodigen tot melden. Verder zeiden vertrouwenspersonen dat docenten niet opgeleid zijn om hier mee om te gaan.
De voorzitter van de Landelijke Vereniging Vertrouwenspersonen herkent het beeld: "Die signalen krijgen wij als vereniging vaker van vertrouwenspersonen, en wat ons betreft is elke school die niet goed omgaat met zo'n melding een te veel," zegt voorzitter Inge te Brake.
NOS Stories sprak met meer dan vijftig minderjarige jongeren over hun ervaringen met seksuele intimidatie en -geweld op school:
Niet alleen vanuit vertrouwenspersonen klinkt kritiek op hoe scholen omgaan met de aanpak van seksuele intimidatie. Zo ziet de VO-raad dat scholen wel proberen om hier iets aan te doen, maar dus nog niet genoeg doen. "Het staat niet altijd op het netvlies van de school," zegt Irene de Kort van de VO-raad. "En het is niet altijd makkelijk bespreekbaar."
De kritiek ondersteunt de verhalen van tientallen tieners die de afgelopen weken hun verhaal deelden met NOS Stories. De verhalen gingen over seksueel getinte opmerkingen, ongewenste aanrakingen of aanranding. Door medeleerlingen, maar ook door 'met taak belaste personen', zoals leraren.
De meeste jongeren gaven aan dat ze geen melding hadden gedaan bij de school. Omdat ze dat niet durfden, bang waren dat ze niet geloofd zouden worden, of uit angst dat ze het probleem erger zouden maken.
Het staat niet altijd op het netvlies van de school en het is niet altijd makkelijk bespreekbaar.
De leerlingen die wel een melding maakten, hadden in meer dan de helft van de gevallen een slechte ervaring. Zo werden ze niet geloofd, werd tegen ze gezegd dat ze niet het leven van leraren kapot moesten maken, of liep een leraar na meerdere meldingen van aanranding nog steeds op school rond.
Dat was ook het geval bij de 19-jarige Ambrien. Zij zegt op 15-jarige leeftijd tijdens een schoolreis te zijn aangerand door een invaller. "Ik wilde een klasgenootje helpen met opruimen, en liep daarom naar binnen terwijl dat eigenlijk niet meer mocht. Opeens stond hij voor mij, en legde zijn hand op mijn vagina. Ik verstijfde helemaal."
Zij meldde het incident bij de vertrouwenspersoon op school, maar daar werd volgens haar geen actie ondernomen. "Ik ben nog steeds boos en heb eigenlijk nog veel last van wat er toen gebeurd is. Ik voelde me gewoon niet serieus genomen."
Ik heb nog steeds last van wat er gebeurd is en voel me niet serieus genomen door de school
Bij vermoedens van seksueel misbruik of aanranding is de school verplicht een melding te maken bij de Onderwijsinspectie. Die beslist vervolgens of de school aangifte moet doen. Toch gebeurt ook dat lang niet altijd, zien de Inspectie, de vertrouwenspersonen, en de Stichting School en Veiligheid.
"Het is triest dat zoveel jongeren aangeven deze negatieve ervaring te hebben én vervolgens ook niet altijd durven te melden en zich niet altijd gehoord voelen", zegt een woordvoerder van de Onderwijsinspectie. "Wij zien helaas ook dat scholen niet altijd goed op de hoogte zijn van de meldplicht, daarom gaan we daar de komende tijd meer aandacht aan besteden."
Demissionair onderwijsminister Slob zegt bezig te zijn met een wetswijziging. Daardoor moeten scholen niet alleen bij vermoedens van misbruik bij de Onderwijsinspectie aan de bel trekken, maar ook bij bijvoorbeeld ongepaste opmerkingen of aanrakingen.
"Want nu kan het best zijn dat leerlingen het wel op school vertellen, maar voor de rest gebeurt er dan niks mee en komt het verhaal niet buiten de school. Door scholen seksuele intimidatie ook verplicht te laten melden, kan de Onderwijsinspectie veel beter toezicht houden. We moeten zorgen dat een school voor alle leerlingen een veilige school is", aldus Slob.