Gif of natuurlijke vijanden: gemeenten gaan strijd aan met eikenprocessierups

Nu het eikenprocessierupsseizoen op het punt van beginnen staat, binden gemeenten weer de strijd aan met deze overlast veroorzakende larven. De eerste rupsen dienden zich begin april al aan, dat is ruim een week eerder dan verwacht. Volgens het Kenniscentrum Eikenprocessierups komt dat vermoedelijk door het mooie weer van eind maart.

De eikenprocessierups heeft nog geen brandharen als hij uit het eitje komt. Die ontwikkelen zich in de weken daarna. De brandharen kunnen bij verspreiding voor ernstige gezondheidsklachten zorgen.

Natuurlijke vijanden

Gemeenten proberen al jaren op alle mogelijke manieren de eikenprocessierups te bestrijden. Vaak worden de nesten opgezogen, bewaard in containers en verbrand. In veel gemeenten zijn speciaal voor mezen nestkastjes aan eikenbomen gehangen, omdat deze vogels de jeukrupsen opeten.

De gemeente Almere gaat dit jaar experimenteren met speciale broedkasten. Hierin zitten oude nesten van eikenprocessierupsen. Sluipvliegen en sluipwespen zijn de natuurlijke vijand van de rups en hebben eitjes gelegd in de oude nesten.

Als die uitkomen, gaan de vliegen en wespen door de gleuf in de kast naar buiten en op zoek naar verse rupsen in de buurt, zegt Annemiek Eggenhuizen, adviseur ecologie bij de gemeente Almere, tegen Omroep Flevoland. Als alle sluipvliegen en sluipwespen zijn uitgevlogen worden de oude nesten uit de broedkasten gehaald en verbrand.

Een eerste proef van het Kenniscentrum Eikenprocessierups met deze natuurlijke vijanden was positief.

Omstreden gif

Naast opzuigen en verbranden gebruiken veel gemeenten nog het bestrijdingsmiddel Xentari. Dat blijkt uit onderzoek van Omroep Brabant. Xentari is een bestrijdingsmiddel dat op eiken wordt gespoten. Als rupsen dit middel binnenkrijgen gaan ze dood. Maar niet alleen de eikenprocessierups, ook alle andere rupsen op bomen hebben last van Xentari.

De Vlinderstichting maakt zich al langer zorgen over de inzet van het middel. "Op veel plekken werd vorig jaar elke boom bespoten met Xentari, soms lieten ze de spuit ook gewoon aanstaan op plekken waar helemaal geen eiken staan", aldus Jurriën van Deijk van de Vlinderstichting. Het gevolg; heel veel meer dode rupsen dan 'nodig' om jeukoverlast te voorkomen.

De Brabantse boswachter Frans Kapteijns deelt die zorgen. "Het is verschrikkelijk, eigenlijk zouden gemeenten er helemaal mee moeten stoppen. Jonge vogeltjes hebben niks meer te eten, of eten die vergiftigde rupsen op."

Tenminste vier Brabantse gemeenten hebben inmiddels besloten om dit jaar te stoppen met het gebruik van Xentari.