Utrecht verkort schuldsanering en betaalt zelf tot 1000 euro aan schuldeisers

De gemeente Utrecht wil mensen met problematische schulden sneller helpen en hen ook weer sneller uit een schuldsaneringstraject krijgen. De gemeente loopt daarmee vooruit op het voornemen van het kabinet om mensen met schulden sneller te helpen.

Nu duurt het gemiddeld elf maanden van het moment dat iemand zich meldt bij de gemeente totdat diegene begint met het traject. Dat duurt vervolgens drie jaar. Die elf maanden voortraject, waarin bekeken wordt wat de financiële positie van iemand is en welke schulden en schuldeisers er zijn, wil de gemeente Utrecht verkorten tot twee maanden. En daarna volgt dan een saneringstraject van twee in plaats van drie jaar, is het plan.

"We zien nu dat het jaren duurt voordat mensen echt helemaal uit de schulden zijn", zegt Linda Voortman, wethouder Werk en Inkomen (GroenLinks). "Daardoor geven mensen het op en hebben ze stress. Wij willen dat mensen eerder geholpen worden en daarom korten we het flink in."

Gemeente enige schuldeiser

Aan het eind van die twee maanden doet de gemeente een schuldsaneringsvoorstel aan alle schuldeisers. Gaan die akkoord, dan neemt de gemeente de rol van schuldeiser over en betaalt de schuldenaar twee jaar lang alleen nog aan de gemeente, die dat geld vervolgens verdeelt over de andere schuldeisers. "Voor schuldeisers kan dit ook goed zijn", zegt Voortman. "Want als wij eerder kunnen beginnen met de fase waarin mensen afbetalen, dan krijgen die schuldeisers ook eerder hun geld."

Na die twee jaar scheldt de gemeente de dan resterende schuld kwijt, als die dan ten minste 1000 euro of minder is. Utrecht betaalt dat resterende bedrag dan nog wel uit aan de schuldeisers.

Taai en ingewikkeld

"Deze plannen van Utrecht passen in de landelijke zoektocht naar hoe je ervoor zorgt dat mensen eerder uit de schulden komen", zegt Nadja Jungmann, lector schulden en incasso aan de Hogeschool Utrecht.

"De instroomprocedure bij schuldsanering duurt inderdaad vaak veel te lang. Als het de gemeente lukt om dat sneller te doen, zou dat geweldig zijn. Diverse andere gemeenten hebben dat ook al geprobeerd en merkten vaak wel dat het taai en ingewikkeld is om voor elkaar te krijgen", aldus Jungmann.

Het kabinet kondigde in november maatregelen aan om mensen met problematische schulden sneller te helpen. Zo worden schuldeisers straks verplicht binnen een bepaalde termijn te reageren op voorstellen om degene met schulden te helpen.

Veel gevraagd

Mensen die aan een schuldsanering beginnen hebben meestal tienduizenden euro's schuld. Maar ze kunnen maandelijks vaak maar kleinere bedragen missen, tussen de 50 en 100 euro. Daarom moeten schuldeisers vaak akkoord gaan met terugbetaling van een veel kleiner bedrag dan de werkelijke schuld.

Utrecht verwacht dat deze nieuwe manier van schuldsanering, waaronder dus het deels zelf terugbetalen aan schuldeisers, tussen de 100.000 en 125.000 euro per jaar extra gaat kosten.

Jungmann is benieuwd hoe schuldeisers tegenover de plannen van Utrecht staan. "Natuurlijk is het van belang dat mensen zo snel mogelijk uit de schulden komen. Als schuldeisers akkoord gaan met zulke kortere trajecten, gaat het echt mensen helpen. Er wordt wel al veel gevraagd van schuldeisers. Die moeten bij een sanering vaak al rond de 90 procent kwijtschelden."