Grootschalige anti-IS-operatie in Syrisch vluchtelingenkamp, tientallen opgepakt

• Lennard Swolfs en Daisy Mohr

In het Syrische vluchtelingenkamp al-Hol zijn deze week meer dan zeventig mensen opgepakt. Duizenden Koerdische militairen, die de controle hebben over het kamp, zijn bezig met een grootscheepse veiligheidsoperatie. Het doel is om sympathisanten van terreurgroep Islamitische Staat op te pakken.

"De bewoners volgen de streng-islamitische wetgeving en hebben hun eigen politie. Het zijn vooral de vrouwen die extremistisch gedachtegoed overbrengen op hun kinderen", zegt Kino Gabriel, woordvoerder van de Syrische Democratische Strijdkrachten, de militairen die de operatie leiden. "Als dit niet goed wordt aangepakt, dan wordt hier de volgende generatie jihadisten gecreëerd."

Berucht kamp

Al Hol ligt in het noordoosten van Syrië. Naar schatting verblijven er meer dan 60.000 mensen in het overvolle tentenkamp, vooral vrouwen en kinderen. Onder hen zijn veel aanhangers van terreurgroep Islamitische Staat. De situatie in het kamp verslechtert in rap tempo. Sinds begin dit jaar zijn zeker veertig mensen vermoord, onder wie kinderen en een hulpverlener.

In het kamp verblijven tientallen Europese Syriëgangers. Peter Maurer hoofd van het Internationale Rode Kruis maakt zich grote zorgen. "Ik ben geschokt door de omstandigheden. Het is schandalig dat de internationale gemeenschap een kamp als dit laat voortbestaan", zei hij tijdens een bezoek aan al-Hol vorige week.

'Geen Nederlandse vrouwen meer'

Lange tijd verbleven er in het kamp ook Nederlandse vrouwen en kinderen, maar die blijken te zijn vertrokken. "Het lijkt erop dat er op dit moment helemaal geen Nederlandse vrouwen meer zijn", zegt advocaat André Seebregts. "Een deel van de vrouwen is overgeplaatst naar een ander kamp, een deel is weggelopen en een enkeling is teruggekomen naar Nederland."

Seebregts staat 23 vrouwen bij die naar Syrië zijn afgereisd. Over de vrouwen die uit het vluchtelingenkamp zijn ontsnapt, kan hij niets zeggen. Vermoedelijk zijn ze naar de provincie Idlib gevlucht, waar ze nog steeds contact hebben met Islamitische Staat.

Kinderen terughalen

Vladimir Voronkov, hoofd contraterreur van de VN, riep de internationale gemeenschap op om in ieder geval de kinderen te repatriëren. Zij lopen gevaar verder te radicaliseren als ze in Al-Hol blijven, omringd door IS-aanhangers en zonder enige vorm van normaal onderwijs of redelijk toekomstperspectief.

Ook Seebregts doet die oproep. "De kinderen valt niets te verwijten en lopen veel gevaar. De enige reden dat het nu niet gebeurt is politieke onwil, maar het is zeker mogelijk." Hij verwijst naar België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, landen die kinderen wel actief terughalen.

Om de druk op het kamp te ontlasten worden de afgelopen tijd wel Syrische en Iraakse families vrijgelaten. "We registeren de families die willen vertrekken en checken hun achtergrond en familieleden," zegt Mounir Mohammed die het vertrek vanuit het kamp overziet.