Centraal Planbureau verwacht veel minder werklozen, impact corona valt mee

De werkloosheid gaat veel minder hard oplopen door de coronacrisis dan vorig jaar nog werd gevreesd. Dat zegt het Centraal Planbureau (CPB) in de nieuwste raming.

In november ging het CPB nog uit van een piek van 565.000 werklozen. Nu, ruim vier maanden later, denken de economen dat er in 2022 op het hoogtepunt meer dan 445.000 mensen werkloos zijn. In de loop van dit jaar stijgt het aantal werklozen naar 5 procent om vervolgens te zakken naar zo'n 4,5 procent van de beroepsbevolking. Momenteel zijn er 340.000 werklozen, dat is 3,6 procent van de beroepsbevolking.

Volgens het Centraal Planbureau laat de Nederlandse economie veerkracht zien. "Ondanks de lockdown die specifieke sectoren zwaar treft, doet de economie als geheel het juist relatief goed", zegt CPB-directeur Pieter Hasekamp. "Herstel is in zicht, maar ook straks als het virus onder controle is, werken de economische gevolgen van de crisis nog door."

Loonstijging blijft achter

Aan het eind van dit jaar is de economie terug op het niveau van voor de coronacrisis, denkt het CPB. De economische groei voor dit jaar wordt geraamd op 2,2 procent, in de vorige raming van november was dat nog 2,8 procent. In 2022 zal de economie verder aansterken en wordt gerekend op een groei van 3,5 procent. Het CPB baseert de groei op een geleidelijk oplopende vaccinatiegraad en het afschalen van de beperkingen.

De coronacrisis drukt ook op de lonen. De loonstijging blijft achter en daarmee de koopkracht. De loonstijging in cao's in de marktsector vallen terug naar 1,5 procent dit en volgend jaar. Mede dankzij de verwachte lastenverlichting stijgt de gemiddelde koopkracht dit jaar met 0,7 procent, maar volgend jaar daalt de koopkracht met 0,1 procent.

Het begrotingstekort piekt door alle steunmaatregelen dit jaar op bijna 6 procent van het bbp. Door het aflopen van de coronasteun en meer belastinginkomsten zakt het tekort volgend jaar naar 1,7 procent. De staatsschuldquote daalt daarmee ook naar 57 procent van het bbp.

Steun

De corona-steunmaatregelen van de overheid zoals NOW, TVL, TONK, Tozo, extra onderwijsuitgaven en fiscale maatregelen, komen dit jaar uit op ongeveer 30 miljard euro. Daarbovenop is er nog 12 miljard euro gemoeid met onder meer belastinguitstel.

Het CPB is van oordeel dat als na de vaccinatie de beperkende maatregelen opgeheven worden er ook goede reden is om het steunbeleid snel af te bouwen. Steunbeleid bedoeld om bestaande bedrijven overeind te houden dat te lang voortduurt, is schadelijk en staat een herstel in de weg.

Stoppen met steunmaatregelen is overigens ook wenselijk als de vaccinatiecampagne niet het gewenste resultaat heeft en voor langere tijd contactbeperkende maatregelen en lockdowns nodig blijven. Naarmate een crisis langer duurt neemt de effectiviteit van steunbeleid gericht op behoud van banen en bedrijven steeds verder af en staat herstel en vernieuwde bedrijvigheid in de weg.

Naast het basisscenario heeft het CPB ook een optimistisch en een pessimistisch scenario uitgewerkt. In het optimistische scenario wordt gerekend op een krachtiger herstel van de economie bij bedrijven en consumenten na het opheffen van de contactbeperkingen.

In het pessimistische scenario zorgen nieuwe coronavarianten voor een nieuwe uitbraak in het najaar waardoor huishoudens en bedrijven te maken krijgen met nieuwe restricties. Daardoor zakt de economie in en groeit de werkloosheid.