WHO: coronavirus naar mens waarschijnlijk via twee diersoorten

De meest waarschijnlijke manier waarop het coronavirus bij de mens terecht is gekomen, is via twee diersoorten. Dat zou dan zijn gebeurd van een vleermuis naar een ander dier en vervolgens naar de mens. Die conclusie trekken de WHO-onderzoekers die in China onderzoek hebben gedaan naar het ontstaan van het virus. De persbureaus AP en AFP hebben een conceptrapport over hun bevindingen ingezien.

Het grote vermoeden was al dat vleermuizen de bron waren van het virus, dat eind 2019 voor het eerst werd vastgesteld in de Chinese stad Wuhan. Het was echter nog onduidelijk of de mens het direct van vleermuizen had gekregen. Dat wordt door de onderzoekers van de Wereldgezondheidsorganisatie nog steeds als mogelijkheid gezien, maar nog waarschijnlijker is het scenario dat er een tweede dier als 'intermediair' heeft gefungeerd. Schubdieren, nertsen en katten worden genoemd als opties.

De experts benadrukken dat naar beide scenario's verder onderzoek moet worden gedaan. Dat is volgens hen niet nodig voor een andere theorie, namelijk dat het virus per ongeluk is overgesprongen in een laboratorium. Dat scenario noemen ze "zeer onwaarschijnlijk". Ook het overspringen van het virus via voedsel achten de onderzoekers onwaarschijnlijk. De bevindingen zijn grotendeels zoals verwacht.

Vismarkt

De onderzoekers, onder wie de Nederlandse viroloog Marion Koopmans, waren begin dit jaar bijna een maand in Wuhan. Ze bezochten onder meer de Huanan-vismarkt, waar de eerste reeks besmettingen werd vastgesteld. Ook spraken ze met betrokkenen en medische instellingen.

In de ruwe versie van het rapport wordt volgens persbureau AP geen uitsluitsel gegeven over de rol van de vismarkt. Er zijn vóór de uitbraak op de markt ook al coronagevallen ontdekt, maar daarbij was mogelijk sprake van milde symptomen. Ook daarnaar moet meer onderzoek worden gedaan, zeggen de experts.

Teleurstelling?

In het NPO Radio 1-programma Spraakmakers bevestigde onderzoeker Koopmans de 'twee dieren'-conclusie van het WHO-team. "Het is nog wat voorbarig, want de vrijgifte van het rapport moet nog gebeuren", zei ze. "Maar als je alles op een rij zet, vinden we dit de meest waarschijnlijke optie."

Koopmans ging ook in op berichten dat de WHO-onderzoekers teleurgesteld zouden zijn in de medewerking die ze in Wuhan hebben gekregen van de Chinese autoriteiten. In die berichten herkent ze zich niet helemaal.

"Het is nu eenmaal een heel complex onderzoek, met mensen uit duizenden disciplines", aldus Koopmans. "Dan kun je nu eenmaal niet even met je vingers knippen en zeggen: doe mij even alle data. Zo werkt het niet."