VS en China botsen voor oog van wereld bij eerste ontmoeting onder Biden
Diplomaten van de VS en China hebben elkaar publiekelijk verwijten gemaakt bij de eerste fysieke ontmoeting tussen de twee landen sinds de Amerikaanse president Biden aan de macht is.
Bij de ontmoeting in Anchorage in de Amerikaanse staat Alaska begon de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken de ontmoeting met het uitspreken van zijn "diepe bezorgdheid" over onder meer het handelen van China in Hongkong, de rol van het land bij cyberaanvallen op de VS en andere zaken die volgens hem de "stabiliteit op de wereld" bedreigen.
Betoog van tien minuten
De Chinese topdiplomaat Yang reageerde met een betoog van meer dan tien minuten in plaats van de geplande twee minuten, waarin hij onder meer Amerika beschuldigde van het opdringen van "een eigen versie van democratie", terwijl de VS daar zelf juist mee worstelt, doelend op de bestorming van het Capitool.
Ook bekritiseerde hij het in zijn ogen agressieve buitenlandbeleid van de VS en de behandeling van minderheden in het land.
Toen Yang klaar was met zijn toespraak, hield Blinken de journalisten in de zaal om te kunnen reageren. Hij zei dat buurlanden van China juist blij zijn dat de VS onder Biden actiever is op het internationale toneel, refererend aan zijn recente reis naar Japan en Zuid-Korea.
Vervolgens wilden de Chinezen weer reageren op Blinken, wat leidde tot gekibbel over wanneer de pers de zaal moest verlaten.
Zo ging het gekibbel eraan toe:
Het ging er ijzig aan toe in Alaska, maar echt inhoudelijk werd het niet, zegt NOS-correspondent Sjoerd den Daas in het NOS Radio 1 Journaal. "Het was een uitwisseling van frustraties en beschuldigingen aan beide kanten." Voor de Amerikanen ging het vooral om de afnemende vrijheden in Hongkong en de mensenrechtenschendingen in Xinjiang.
China reageerde daarop door te stellen dat het om interne zaken gaat, waar het buitenland niks mee te maken heeft. De VS moet wat doen aan de situatie in eigen land, volgens de Chinese diplomaat. "Hij had het over racisme en zei dat zwarte mensen in Amerika worden vermoord."
De publieke woordenwisseling tussen de topdiplomaten was ongebruikelijk, omdat dergelijke ontmoetingen normaliter beginnen met een aantal, korte algemene opmerkingen. Achter gesloten deuren wordt vervolgens verder gepraat.
Amerikaanse diplomaten meldden kort na de onenigheid dat China het protocol had geschonden met de te lange openingsverklaring. Ze beschuldigden China van "theater" dat in eigen land als propaganda gebruikt kan worden.
China beschuldigde later juist de VS van het negeren van het protocol. Tegenover staatszender CCTV zeiden diplomaten dat de Amerikanen te lang aan het woord waren en de bijeenkomst "vijandig" openden. "Zo ga je niet om met je gasten", zei een diplomaat.
Nieuwe sancties
Vooraf hing er spanning rond de ontmoeting. Woensdag kondigde de VS extra sancties aan vanwege de Chinese opstelling richting Hongkong.
Onder de vorige president Trump is de relatie tussen de twee wereldmachten flink verslechterd, onder meer door de handelsoorlog. Biden leek een enigszins mildere koers te gaan varen richting China dan zijn voorganger, maar beloofde wel meer nadruk te leggen op zaken als mensenrechten.
Later vandaag staan er in Anchorage nog meer gesprekken op de agenda tussen China en de VS.
