Turncoach Wiersma vertrekt vlak voor EK en Olympische Spelen bij nationale ploeg
Gerben Wiersma trekt zich met onmiddellijke ingang terug als bondscoach van de vrouwenselectie van de turnbond (KNGU). Aan het besluit van Wiersma liggen persoonlijke en professionele redenen ten grondslag.
"Ik eis van mijn sporters overtuiging, enthousiasme, toewijding en energie", zegt Wiersma. "Als ik bij mezelf constateer dat ik dat niet voor honderd procent kan leveren, doe ik de sporters, de sport en mezelf tekort."
Het moment waarop de 43-jarige Wiersma stopt, is opmerkelijk. Van 21 tot en met 25 april vinden in het Zwitserse Basel de Europese kampioenschappen voor zowel mannen als vrouwen plaats. Ook zitten de selecties midden in de voorbereiding op de Olympische Spelen in Tokio, die op 23 juli beginnen.
"Mijn kwaliteit zit in de voorbereiding, die is voor het grootste gedeelte klaar. Ik sta niet meer fulltime in de zaal, het is nu het werk van de persoonlijke coaches met de sporters."
Onder Wiersma's leiding haalde het Nederlands meerkampteam in 2016 de Spelen van Rio de Janeiro. Zijn taken worden nu tijdelijk waargenomen door Bram van Bokhoven, die al bondscoach van de mannen is.
Tijdelijk verbannen uit de hal
Ofschoon Wiersma veelal buiten de schijnwerpers opereerde, viel zijn naam in juli 2020 plotseling veelvuldig in de media. Samen met Vincent Wevers werd hij door de turnbond tijdelijk verbannen uit TeamNL. Dit nadat zijn naam was genoemd door oud-turnsters in publicaties over misstanden in hun sport. Het ging daarbij om grensoverschrijdend gedrag en intimidatie.
De aantijgingen waren van dusdanige aard, dat de KNGU - in de rug gesteund door sportkoepel NOC*NSF - zelfs de stekker uit het topsportprogramma trok.
Bij het Centrum Veilige Sport kwamen intussen 234 meldingen binnen van grensoverschrijdend gedrag in het turnen, waarvan de eerste dateerden uit 1986. 68 van die zaken, over een onbekend aantal coaches, belandden uiteindelijk bij het instituut voor de rechtspraak ISR. Binnenkort verschijnt een lijvig rapport met bevindingen daarover van de hand van Marjan Olfers, hoogleraar Sport en Recht.
Lang duurde Wiersma's verbanning overigens niet. In september 2020 benoemde de KNGU hem tot 'bondscoach in de luwte'. Op neutraal terrein, in dit geval de turnvloer van de SportQube in Nijmegen, mocht hij weer trainingen geven. Als strikte voorwaarde werd gesteld dat Wiersma geen contact zou hebben met de media. Aan die afspraak hield de turntrainer zich keurig. Tot het moment dat hij zijn afscheid van de nationale ploeg kenbaar maakte.
Met Van Gerner naar de Spelen
De in Surhuisterveen geboren Wiersma (43) genoot zijn opleiding aan het CIOS in Heerenveen en startte zijn carrière als turntrainer in 2005, toen hij hoofdcoach werd van Turncentrum Sportstad Heerenveen. De Fries was op dat moment al drie jaar de persoonlijke trainer van toptalent Céline van Gerner.
In 2009 trad de oefenmeester in dienst van turnbond KNGU. Hij werd aangesteld als bondscoach van de vrouwen en kreeg als opdracht mee het vrouwenturnen nieuw elan te geven. In het 'turnen nieuwe stijl', zoals dat genoemd werd, was het Wiersma's opdracht om de neuzen dezelfde kant op te krijgen. De Nederlandse topturnsters moesten voortaan niet lijnrecht tegenover elkaar staan, maar schouder aan schouder opereren. Van dat etiket 'verbinder' kwam hij nimmer af.
Wiersma deed wat hem werd opgedragen en was wars van borstklopperij, al gaven de resultaten die het Nederlandse vrouwenturnen gaandeweg behaalde daar soms reden toe. De Zomerspelen van Londen 2012 vormden het eerste lichtpuntje, toen Van Gerner de olympische meerkamp als twaalfde beëindigde. Het bleek de opmaat tot de mooiste jaren die het Nederlandse vrouwenturnen kende.
Succes op WK en de Spelen
Tijdens de wereldkampioenschappen van 2015 in Glasgow behaalde Sanne Wevers zilver op balk en schopten de turnsters het in de landenwedstrijd tot de achtste plaats. Die klassering bood rechtstreeks toegang tot de Olympische Spelen van Rio de Janeiro.
In de Braziliaanse metropool eindigde Nederland in de eindstrijd als zevende, een historisch resultaat dat ondersneeuwde bij alle publiciteit rond de affaire-Yuri van Gelder. Sanne Wevers op haar beurt verdreef de verbanning van Van Gelder weer naar de achtergrond met haar gouden medaille op het onderdeel balk. Het laatste succes van de Nederlandse vrouwen dateert van de European Championships van 2018 in Glasgow, waar in de landenwedstrijd brons werd behaald.
