Investeerders duiken op Haagse wijken: 'Ze stoppen flyers door de bus'

Bewoners van het Haagse stadsdeel Laak maken zich zorgen over de leefbaarheid in de buurt. Steeds meer huizen worden gekocht door particuliere investeerders die ze vervolgens per kamer verhuren. Dat leidt tot veel drukte in de wijk.

"De buurt is achteruit gegaan op het gebied van veiligheid en afval", zegt Saskia Zeldenrust van bewonerscollectief RadiLaak tegen Omroep West. "Wat we willen, is dat de buurt weer veiliger en vriendelijker wordt voor iedereen." De bewoners ergeren zich onder meer aan overvolle afvalcontainers en vuil in de portieken.

Laak is populair onder beleggers vanwege de relatief lage huizenprijzen. Een ontwikkeling die ook te zien is in stadsdeel Escamp. Uit cijfers van het kadaster bleek recent dat in het laatste kwartaal van 2020 bijna een derde van de verkochte huizen in Den Haag in handen is gekomen van een particuliere investeerder. In Laak loopt dit percentage op tot 40. Fors meer dan het landelijke gemiddelde van 15 procent.

'Verkamering'

De inmenging van particuliere investeerders leidt niet alleen tot meer krapte op de woningmarkt, maar ook tot een flinke groei van de bevolking. Veel investeerders kopen een woning om die te verhuren, vaak per kamer. Hierdoor wordt het in het dichtbevolkte Laakkwartier drukker: in 2015 woonden er nog zo'n 14.900 inwoners per vierkante kilometer, in 2019 waren dit er bijna duizend meer.

De opgesplitste woningen in Laak en Escamp worden volgens de gemeente vaak verhuurd aan studenten en arbeidsmigranten. Volgens Theo Gruppe, die al 67 jaar in het Laakkwartier woont en ook is aangesloten bij RadiLaak, maakt het niet uit wie er in de wijk komt wonen. Het probleem is alleen dat deze groepen er vaak maar tijdelijk verblijven. "Als ze er maar een paar maanden wonen, interesseert het ze niet hoe het verder met de wijk gaat. Bovendien lijken de pandjesbazen vaak ook geen geld uit te willen geven voor een likje verf aan de buitenkant."

Door de ontwikkelingen verlaten volgens het collectief veel gezinnen en ouderen de buurt. "Zij kunnen een mooi bedrag krijgen voor hun huis, maar daarmee kom je in een neerwaartse spiraal, want hun huizen worden weer opgekocht", zegt buurtbewoner Zeldenrust.

Geïnteresseerde investeerders wachten volgens het bewonerscollectief bovendien niet rustig tot een huis op de markt komt. Ze benaderen bewoners direct door bijvoorbeeld flyers in de brievenbus te stoppen. "In de folders wordt vaak gedaan alsof de afzender een woningzoekende is, terwijl het na even googelen vaak toch om een belegger blijkt te gaan."

Hogere overdrachtsbelasting

Om beleggen in woningen minder aantrekkelijk te maken, heeft het kabinet de overdrachtsbelasting voor investeerders verhoogd van 2 procent naar 8 procent. Het Kadaster verwacht hier geen grote effecten van. 'Vermoedelijk zullen ze dit doorberekenen in de huur", zegt onderzoeker Paul de Vries.

Woonwethouder Martijn Balster (PvdA) van de gemeente Den Haag wil daarom harder ingrijpen. "Vorig jaar hebben we al ongekende maatregelen ingevoerd, maar er is meer nodig." Met die maatregelen doelt Balster op het gedeeltelijk verbod op 'verkamering' dat sinds maart 2020 in heel Den Haag geldt. Hierdoor ontstonden er vorig jaar in Laak nog maar 16 nieuwe woningen als het gevolg van een woningsplitsing, tegenover 123 in 2019.

De wethouder wil de verkamering verder aanpakken door in sommige wijken een vergunningsplicht in te stellen voor verhuurders. Daarvoor moet wel eerst de wet worden gewijzigd; binnenkort komt de minister van Binnenlandse Zaken met een voorstel. Ook is de hulp van het Rijk nodig om een zelfbewoningsplicht mogelijk te maken. Die zelfbewoningsplicht, waarbij een koper verplicht is om in het huis te gaan wonen, kan de gemeente nu alleen invoeren voor nieuwe huizen.

Daarnaast pleit Balster voor het reguleren van de hoogte van huurprijzen in de vrije sector. "Dan valt het verdienmodel van woningen weg en komen normale kopers er weer tussen."