Felle kritiek op Merkels partij na mondkapjes-schandaal: 'Immoreel en onacceptabel'
De partij van de Duitse bondskanselier Merkel, de CDU/CSU, ligt flink onder vuur vanwege een corruptieschandaal met mondkapjes. Twee leden van de partij hebben samen bijna een miljoen euro verdiend aan de bemiddeling tussen producenten en afnemers van mondkapjes. Na heftige kritiek zijn de twee uit de fractie gestapt, maar een van hen weigert tot nu toe zijn zetel op te geven. Van binnen en buiten de partij regent het kritiek. "Het is onacceptabel en moreel verwerpelijk wat er is gebeurd."
Het gaat om de parlementsleden Georg Nüsslein (CSU) en Nikolas Löbel (CDU). Tegen Nüsslein loopt op dit moment een onderzoek vanwege verdenking van corruptie. Hij zou bemiddeld hebben tussen ten minste drie ministeries en een mondkapjesproducent uit Hessen en daar zelf 660.000 euro voor hebben opgestreken. Nüsslein trok zich terug uit de partij, maar blijft erbij dat hij niets verkeerd heeft gedaan. Hij wil daarom zijn zetel nog niet teruggeven.
CDU'er Löbel liep tegen de lamp na onderzoek van het tijdschrift Der Spiegel. Daaruit bleek dat hij aan meerdere bedrijven zijn bemiddelingsdiensten heeft aangeboden. Ook vroeg hij per masker dat via hem werd verkocht zo'n 40 cent provisie. Hij heeft op die manier een kwart miljoen euro verdiend, zo heeft hij inmiddels toegegeven.
Zetel en geld teruggeven
Waar de onthullingen over Nüsslein nog als incident werden behandeld, is na het artikel van der Spiegel de bom gebarsten. Politici binnen en buiten de partij buitelen over elkaar heen met veroordelingen: "immoreel", "onacceptabel", "beschamend" wordt het gedrag van de parlementsleden genoemd.
Ook de leiders van de partij komen met scherpe veroordelingen: "We kunnen het niet tolereren wanneer volksvertegenwoordigers munt proberen te slaan uit een crisis. Dat is met de waardes van de partij niet verenigbaar", schrijft CSU-leider Markus Söder op Twitter. Hij eist dat beide politici hun zetel teruggeven en ook het geld dat ze met hun handel hebben verdiend terug te geven.
Löbel gaf vandaag toe aan de druk. "Om verdere schade aan mijn partij te voorkomen, geef ik mijn zetel per direct op", liet hij weten. In eerste instantie wilde hij zijn plek in de Bondsdag nog tot aan de zomer aanhouden. Daarmee zou hij aanspraak maken op vergoedingen en pensioen opbouwen en nog tienduizenden euro's uitbetaald krijgen. Parlementslid Nüsslein houdt wel vooralsnog vast aan zijn mandaat. Hij hoopt dat zijn naam nog voor het aflopen van deze regeerperiode wordt gezuiverd.
Intussen is het hele aankoopproces van mondkapjes onder een vergrootglas komen te liggen. Het is niet uitgesloten dat daar nog meer is misgegaan. In het begin van de coronacrisis was het tekort aan beschermende kleding en mondkapjes een van de grootste problemen.
Het ministerie van Gezondheidszorg maakte de aankoop van deze zaken tot prioriteit nummer één. Het maakte niet uit hoeveel ze kosten, er moest massaal worden ingekocht. Er heerste "paniek" en een "ware goudkoorts", zoals der Spiegel het omschrijft. Meerdere bedrijven boden hun diensten aan, maar ook meerdere Bondsdagleden hebben bedrijven aangedragen. In die eerste weken is er voor zes miljard euro aan contracten afgesloten.
Jezelf verrijken in deze crisis is onacceptabel. Het vernietigt het vertrouwen in de democratie.
"Het is niet uitgesloten dat nog meer collega's verkeerd hebben gehandeld", zegt CDU/CSU fractievoorzitter Ralph Brinkhaus. Hij gaat de komende dagen alle "twijfelgevallen" onderzoeken. Minister Spahn, ook CDU, wil alle namen openbaar gaan maken van parlementsleden die zich in verband met de aankoop van mondkapjes bij het ministerie hebben gemeld. "We willen volledige transparantie", aldus de minister.
Voor oppositiepartij FDP gaat dat niet ver genoeg. De partij wil een onafhankelijk onderzoek instellen naar het aankoopproces. Partij Die Grünen vindt dat de CDU kritisch naar hun relatie met het bedrijfsleven moet kijken. "Dit is onderdeel van een breder probleem. Kijk maar naar de Schwarze Kasse van Kohl (verwijzend naar een groot omkoopschandaal eind vorige eeuw rond de CDU-bondskanselier Kohl, red.)", zegt Grüne-parlementslid Michael Kellner tegen Bild. Hij wijst erop dat de CDU een aanscherping van het lobbyregister voor parlementariërs tot nu toe heeft tegengehouden.
Verkiezingen
Het schandaal schaadt de partij op een heikel moment. Aankomende zondag zijn er in twee grote deelstaten verkiezingen, in Rijnland-Palts en Baden-Württemberg. De in opspraak geraakte Löbel komt uit die laatste deelstaat.
In de peilingen zakt de CDU daar in een week vier procentpunten. Lijsttrekker Suzanne Eisemann probeert de schade te beperken door haar partijgenoot scherp te veroordelen: "Jezelf verrijken in deze crisis is onacceptabel. Het vernietigt het vertrouwen in de democratie."
