Rijexamens mogen weer: 'Maar het wachten kost me 500 euro extra'

• Maxime de Vries en Nisrine Sahla

Vanaf vandaag mag het weer: rijlessen volgen en afrijden. Rijscholen en het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) moesten de deuren in december sluiten vanwege de lockdown. Afrijden om je rijbewijs te halen mag dus weer, maar hoe doe je dat als je al drie maanden niet achter het stuur hebt gezeten?

Jorike (20) uit Deventer moet er morgen aan geloven, dan moet ze op voor haar praktijkexamen. "Toen ik hoorde dat we weer mochten gaan rijden, heb ik alles laten vallen en meteen mijn rij-instructeur gebeld. 'Ik heb drie maanden niet gereden, en we hebben maar één dag om die achterstand in te halen', zei ik."

Ze zet daarom vandaag alles op alles om dat roze pasje in haar portemonnee te krijgen. "Ik heb vanmiddag drie uur rijles. Dan maar even wat uurtjes op school missen, hoor. Ik moet vooral weer wat feeling met de weg krijgen, en de bijzondere verrichtingen herhalen."

Door de lockdown is de druk om te slagen voor een praktijkexamen hoog, zeggen jongeren tegen NOS Stories. De lange wachttijden bij het CBR zijn al jaren een probleem, maar omdat alles stil kwam te liggen is het aantal uitgestelde theorie- en praktijkexamens opgelopen tot meer dan 600.000. Zak je, dan moet je al snel ruim vier maanden wachten voor je nog een keer mag.

NOS Stories slingerde de motor aan en sprak met jongeren, het CBR en de politiek over de problemen rondom het behalen van je rijbewijs. Want dat roze pasje zorgt soms voor een lege portemonnee en een hoop stress:

Nina (17) zou eigenlijk vandaag in Gerwen afrijden, maar cancelde haar praktijkexamen al tijdens de lockdown. "Ik heb mijn tussentijdse toets nog niet eens gedaan, en al drie maanden niet gereden. Hoe moet ik mijn praktijkexamen dan halen?" Ze heeft het afrijden verplaatst naar juni, maar is er daardoor niet per se meer gerust op. "Ik krijg er echt stress van. Als ik het in juni niet haal, dan moet ik weer zo lang wachten tot ik op kan. Tegen die tijd ben ik al bijna anderhalf jaar bezig met het halen van mijn rijbewijs."

Alleen examen als je er klaar voor bent

De keuze om je praktijk te verplaatsen als je het gevoel hebt dat je er nog niet klaar voor bent, steunt het CBR. "Het is logisch dat kandidaten eerst nog autorijlessen nodig hebben om zich goed voor te bereiden op het examen. We roepen iedereen op om echt alleen examen te doen als je er klaar voor bent", laat een woordvoerder weten.

Als je voor 2 april moet afrijden maar dat liever wil verplaatsen naar een later moment, dan houdt het CBR daarvoor tot en met mei plekken vrij.

Het lange wachten zorgt soms ook voor financiële problemen. "Ik mocht eigenlijk in de eerste week van de lockdown afrijden, dus had al mijn rijlessen al opgemaakt", zegt de 17-jarige Kimberly uit Ravenstein. "Nu mag ik eind maart afrijden, maar betaal ik vijfhonderd euro extra aan opfrislessen. Daardoor ben ik in totaal 1800 euro kwijt, en dan moet ik wel meteen slagen."

Extra examinatoren en voorrang

Het CBR komt examenkandidaten zoals Kimberly financieel niet tegemoet. "Er zijn afspraken gemaakt over de kosten van examens, en daar moeten we ons echt aan houden", zegt CBR-directeur Alexander Pechtold. "Wel nemen we honderd extra examinatoren aan om de wachttijden terug te dringen, en krijg je nu voorrang als je examen tijdens de lockdown is gecanceld."

Nieuwe kandidaten die nog geen examen hadden gereserveerd, moeten rekening houden met een wachttijd van twintig weken tot een half jaar. Voor nu zijn alleen de praktijkexamens toegestaan, wanneer je weer een theorie-examen kunt afleggen is nog niet bekend.