Steun voor maatregelen sterk afgenomen, maar meeste mensen houden zich er nog aan

Minder dan de helft van de Nederlanders gelooft dat de avondklok en de aangescherpte bezoekregeling helpen tegen verspreiding van het coronavirus. Wel blijkt uit nieuw onderzoek van de Gedragsunit van het RIVM dat Nederlanders de regels over het algemeen naleven.

Het was voor het eerst dat in de periodieke peiling de mening over de avondklok wordt meegenomen. Slechts 42 procent van de ondervraagden denkt dat die nut heeft. Toch houdt 92 procent van de bevolking zich er volledig aan. Op het niet naleven van de avondklok zonder geldige reden staat een boete van 95 euro.

De bezoekregeling krijgt iets meer steun, 48 procent. Bij de vorige peiling lag de steun voor de maatregel nog op 68 procent. Toen was het advies nog maximaal twee personen thuis te ontvangen, inmiddels is dat teruggebracht naar één. Men houdt zich minder trouw aan deze regel dan aan de avondklok: 81 procent, tegen 95 procent eerder.

Het knelt

"Veel mensen zien het nut wel in van het virus onderdrukken en bijvoorbeeld handen wassen, drukte mijden en afstand houden", zegt gedragsonderzoeker Marijn de Bruin van het RIVM. "Maar het knelt echt bij de maatregelen die ons sociale leven inperken." Zo vroegen veel respondenten zich af: "Waarom mag ik wel bij mijn ouders op bezoek, maar mijn ouders niet bij mij?".

De Gedragsunit verwacht op basis van de respons dat het draagvlak voor bijna alle maatregelen verder afneemt naarmate ze langer duren. De grootste daling is te verwachten voor de avondklok. Als deze nog zes maanden zou duren, daalt het draagvlak met 23 procentpunt, naar minder dan 20 procent.

"Heel veel mensen geven aan dat ze weer een duidelijk verhaal willen hebben. En een plan van aanpak: hier staan we, dit komt eraan, zo gaan we ermee om, zo verdelen we de lasten zo eerlijk mogelijk en dit winnen we ermee", zegt De Bruin.

Twijfels over afwegen belangen

Iets minder dan de helft van de Nederlanders (48 procent) is van mening dat het kabinet de maatschappelijke belangen goed afweegt bij het bepalen van de coronamaatregelen. Dat is een forse daling ten opzichte van vorig voorjaar, toen nog 69 procent vond dat de afwegingen goed waren.

Slechts 29 procent van de deelnemers vindt dat het kabinet een duidelijke koers vaart (28 procent is neutraal). Vier op de tien vinden dat de overheid niet een juiste en eerlijke volgorde hanteert voor wie wanneer een vaccinatie krijgt (29 procent is neutraal).

Iets meer dan de helft van de deelnemers (54 procent) vindt dat Nederland voldoende maatregelen neemt om verdere verspreiding van het virus te beperken, 25 procent vindt dat de overheid te veel doet, en 22 procent vindt juist dat er te weinig wordt gedaan.

Minder snel testen

Mensen met verkoudheidsklachten laten zich minder testen dan voorheen. Ging in januari nog 60 procent met dit soort klachten naar de teststraat, dat is nu gedaald naar 45 procent. De daling is even sterk onder mensen met klachten die niet of juist wel door een onderliggende aandoening komen. Er is niet gevraagd waardoor dat komt.

"Hier maken we ons zorgen over. Thuisblijven en testen bij klachten zijn maatregelen die ons niet zoveel kosten", zegt De Bruin. "Daar valt nog heel veel winst te behalen en het geeft ons misschien ruimte om op andere gebieden, waar we wel echt last hebben van de maatregelen, wat meer te versoepelen."

Verkiezingen

Er zijn ook vragen gesteld over de aankomende verkiezingen. Van de ondervraagden geeft 88 procent aan van plan te zijn om te gaan stemmen. Een op de vier (26 procent) maakt zich zorgen over een mogelijke besmetting in het stemlokaal, maar de meerderheid (67 procent) vertrouwt erop dat de stemlokalen veilig zijn.

Als er een alternatieve manier van stemmen mogelijk is (briefstemmen of iemand machtigen), dan geeft 41 procent van de deelnemers aan daarvan gebruik te willen maken.

Eenzaamheid

Dat Nederlanders steeds meer gevoelens van eenzaamheid hebben, blijkt ook uit het onderzoek: 67 procent zegt zich enigszins tot sterk eenzaam te voelen. Dat was bij de vorige meting in januari nog 61 procent.

In de leeftijdsgroep van 16 tot 24 jaar heeft zelfs 84 procent deze gevoelens. De toename ten opzichte van januari is het grootst in de leeftijdsgroep 25-39 jarigen: de eenzaamheidsgevoelens stegen daar met 6 procentpunt. Personen boven de 70 jaar geven aan dat er in hun gevoelens niets is veranderd.

De stelling "Ik mis het om vrienden en familie in het echt te zien" wordt beaamd door 80 procent.