Duizenden vrijwilligers helpen vervuilde stranden Israël schoonmaken
De zon schijnt en het is twintig graden, maar toch zijn er vandaag geen handdoeken en parasols te zien op het strand bij Ga'ash, zo'n vijftien kilometer boven Tel Aviv. De enige badgasten die er zijn dragen handschoenen, beschermende kleding en hebben groene vuilniszakken bij zich. Ze verzamelen teer, een kleverige zwarte smurrie die sinds vorige week aanspoelt op de Israëlische stranden.
Onder de tientallen vrijwilligers zijn ook Dafna Rechter en Goni Idelman, twee dertigers die in de buurt wonen. Hoewel ze elkaar pas een uur kennen, ogen ze als een ingespeeld duo. Met een stuk gaas tussen hun handen zeven ze het zand en de stenen om de aangekoekte teer eruit te halen. In hun vuilniszak hebben ze een paar kilo van de viezigheid verzameld.
Tekst gaat onder de foto verder.
"Het schiet niet echt op", zegt Rechter, "we zijn een uur bezig en de zak zit nog niet eens voor de helft vol. Maar het is het enige wat we kunnen doen."
Dode walvis
Net als deze vrijwilligers trokken de afgelopen dagen duizenden Israëliërs naar de stranden om de kust schoon te maken. Volgens schattingen zijn er sinds afgelopen woensdag tientallen tot vele honderden tonnen teer aangespoeld, vermoedelijk door een olielek van een schip op de Middellandse Zee. Ook in buurland Libanon werd teer op de stranden aangetroffen.
De Israëlische autoriteiten spreken over een van de grootste ecologische rampen in de geschiedenis van het land, en sloten gisteren alle stranden aan de Middellandse Zee voor bezoekers. Volgens berichten raakten meerdere mensen onwel door giftige dampen. Ook spoelde een dode walvis aan, die mogelijk is blootgesteld aan olie.
Tekst gaat onder de foto verder.
De effecten zijn inderdaad ernstig, zegt ook ecoloog Dan Adelist van de universiteit van Haifa, die de afgelopen dagen op de stranden was. Maar hoe groot de ramp precies is, is volgens hem nog onduidelijk.
"We hebben dode zeeschildpadden gevonden die hier een bedreigde soort zijn, en ook andere dieren zijn omgekomen door de teer", aldus de wetenschapper. "Maar de hoeveelheid aangespoelde dode dieren valt tot nu toe mee. Al zegt dat niet alles over de impact. Olie is een schadelijk goedje en we weten niet hoeveel er nog in de zee ligt."
Tekst gaat onder de foto verder.
Het is niet alleen een kwestie van de stranden schoonmaken, zegt ook hoogleraar biologische oceanografie Ilana Berman-Frank. "Dit soort ongelukken hebben een effect op de hele voedselketen, op het strand en in zee. Teer en olie blokkeren de aanvoer van licht en zuurstof, waardoor dieren en planten kunnen sterven. De effecten daarvan kunnen nog jarenlang aanhouden."
Levend weefsel
En ook het schoonmaken van het strand is nog niet zo eenvoudig, zegt directeur Arik Rosenblum van natuurorganisatie Ecoocean, die de afgelopen dagen met duizenden vrijwilligers in de weer was. "Het is lastig de teer verwijderen zonder de natuur te beschadigen", zegt hij. "Je trekt al snel levend weefsel mee, omdat het zo kleverig is."
Behalve natuurbeheerders heeft de regering inmiddels ook militairen ingezet om te helpen schoonmaken. Maar volgens de milieubeweging komt de hulp van de overheid te traag op gang en is het niet genoeg.
Zwijgplicht
Het onderzoek naar de oorzaak van de olieramp loopt intussen ook. Vermoedelijk heeft een tanker enkele weken geleden de brandstof gelekt. Welk schip dat was, is nog onduidelijk. Het ministerie van Milieu liet weten zo'n tien verdachte schepen in het vizier te hebben.
Tekst gaat onder de foto verder.
Maar de rechter heeft vandaag verboden om details te publiceren over de mogelijke dader, "om het complexe onderzoek met internationale aspecten in dit gevoelige stadium niet te schaden". Israëlische media zijn tegen de zwijgplicht in beroep gegaan, en ook natuurorganisaties zijn kritisch. "Wij eisen maximale openheid over deze ramp", zegt directeur Maya Jacobs van milieuorganisatie Zalul. "Alle informatie moet op tafel komen."
Vrijwilligers en militairen blijven intussen bezig om de aangespoelde teer van de kustlijn te verwijderen. Het duo op het strand bij Ga'ash blijft schoonmaken tot het donker is, zegt Dafna Rechter. "En morgen of overmorgen komen we weer terug. Er is nog een hoop werk te doen." De schoonmaakwerkzaamheden zullen zeker nog maanden duren, is de verwachting.
