Nieuw platform Slachtofferhulp is 'voor de helpers', want juiste steun is belangrijk

Vrienden en familieleden van iemand die iets ernstigs heeft meegemaakt, vinden het vaak lastig om daar met diegene over te praten, zegt Slachtofferhulp Nederland. Daarom lanceert de organisatie vandaag, op de Europese dag van het Slachtoffer, een platform waarop naasten van slachtoffers tips krijgen over hoe ze de juiste steun kunnen bieden. Ook kunnen ze online ervaringen met elkaar delen, vragen stellen en checklists raadplegen.

Op het platform 'Voor de helpers' staan allerlei adviezen over praktische zaken zoals schadeafhandeling en aangifte doen. Maar ook tips over het geven van emotionele ondersteuning en het herkennen van angst- en stressklachten.

Schuld en schaamte

Slachtoffers willen wel hulp uit de omgeving, maar vragen daar niet snel om, vertelt bestuursvoorzitter Rosa Jansen in het NOS Radio 1 Journaal. "Schuld en schaamte spelen vaak een grote rol. Mensen zijn bang om vriendschappen en collegialiteit kwijt te raken. Daarom zwijgen ze." Maar: "Hoe langer slachtoffers zwijgen, hoe groter het risico is op langdurige psychische klachten."

Sharmila Tuithof, die op jonge leeftijd seksueel werd misbruikt, beaamt dat: "Ik heb er ruim 20 jaar over gezwegen. Maar uiteindelijk werd ik zelf moeder en werd ik geconfronteerd met wat mij is aangedaan en hoe voorzichtig ik daarom met mijn kinderen was. Bij het luiers verschonen en samen douchen. Ik was altijd bang iets verkeerd te doen."

Uiteindelijk kwam ze bij een lotgenotengroep van Slachtofferhulp terecht. Daar kreeg ze de opdracht om vriendinnen te vertellen over het misbruik. "Ik vond het spannend: hoe reageert iemand? Ik wilde niet dat ze anders naar me gingen kijken, dat ze me als slachtoffer zien of zielig vinden."

Elk jaar worden vier miljoen mensen slachtoffer van een misdrijf, verkeersongeval of calamiteit. Niet elk slachtoffer wil of krijgt professionele hulp. Daarom is kennisoverdracht aan de omgeving van het slachtoffer zo belangrijk, benadrukt Slachtofferhulp.

"De omgeving moet meegenomen worden in het geheel, want we vinden dat geen enkel slachtoffer buiten de boot kan vallen. Wij helpen de helpers bij het helpen. We verwachten niet dat ze professionele hulpverleners worden. Het platform is bedoeld om zoveel mogelijk drempels weg te nemen zodat de omgeving weet hoe zij slachtoffers kunnen steunen."

Hulpeloos

Tuithof nam onder meer haar vriendin Joke Maas in vertrouwen. "Je schrikt natuurlijk en het is tegelijk spannend. Je wilt de goede vragen stellen, je wilt helpen. Het is heftig. Ik voelde me hulpeloos", zegt Maas. "Maar ik ben er niet anders door naar Sharmila gaan kijken. Het was een openbaring dat zoiets als misbruik vaak gebeurt, ook dichtbij. Maar dat staat los van onze vriendschap."

"Soms loop je ermee rond en durf je er zelf niet over te praten. Dan hoop je dat de ander ernaar vraagt", vertelt Tuithof. "Het is prettig als mensen vragen stellen. Ze mogen vragen wat ze willen, ik kan bepalen of ik daar wel of geen antwoord op geef. Hoe fijner de reacties die je terugkrijgt, hoe makkelijker het wordt om erover te praten."

Per telefoon steunen

Bestuursvoorzitter Jansen van Slachtofferhulp onderkent dat de beperkingen door corona het momenteel moeilijker maken de ander te steunen. "De afstanden zijn groter, de sociale eenheden kleiner. Het zien van familie en vrienden is lastiger geworden. Slachtoffers kunnen daardoor minder vaak hun hart luchten. Maar je kunt de ander ook per telefoon steunen. Als je maar alert bent op stress-signalen en vragen stelt waarmee je verder kunt komen."

Naast het platform voor de sociale omgeving, lanceert Slachtofferhulp een platform voor professionals rondom het slachtoffer, zoals leraren, zorgmedewerkers en sportdocenten.