Verzetsman Jean van Geuns (96) overleden: 'Wat hij deed, vond hij niet bijzonder'
Hij pleegde in de Tweede Wereldoorlog aanslagen op Duitse soldaten, maar pas twee jaar geleden kwam de Nijmegenaar Jean René van Geuns in beeld als verzetsstrijder. Afgelopen donderdag overleed hij in zijn slaap, in een kliniek in New York.
Met zijn 96 jaar was Van Geuns (1924) een van de laatste verzetsstrijders uit de Tweede Wereldoorlog, mogelijk zelfs de allerlaatste, zegt Floris van Dijk, die het overlijden bevestigt. Bij historisch onderzoek stuitte Van Dijk drie jaar geleden bij toeval op de naam van de verzetsman. Hij bleek kort na de oorlog naar de Verenigde Staten te zijn geëmigreerd en raakte daardoor in Nederland uit beeld.
Studentikoze protesten
Op 14-jarige leeftijd keert Van Geuns vanuit Nederlands-Indië terug naar Nederland. Hij was weliswaar in Den Haag geboren, maar groeide op in de voormalige kolonie. In 1938 verhuist het gezin terug en de familie vestigt zich in Nijmegen. Twee jaar later - toen hij 16 was - raakt Van Geuns voor het eerst betrokken bij opstootjes met NSB'ers. Bij collaborateurs sticht hij brandjes en gooit hij ruiten in, later verspreidt hij ook anti-Duitse pamfletten en schildert hij verzetsleuzen op muren.
Het echte verzet begint in 1941: na de studentenprotesten wil Van Geuns zich met twee vrienden in Engeland aansluiten bij het Nederlandse leger. Dat lukt niet en het drietal keert via Frankrijk terug naar Nijmegen. Daar helpt Van Geuns bij het smokkelen van Joodse gezinnen naar Zwitserland. Hij gaat ook meedoen met het verdelen van extra rantsoenkaarten en moet dat meermaals met een celstraf bekopen.
Van Geuns doet vervolgens nog een poging om naar Engeland te komen, maar strandt opnieuw. Hij belandt uiteindelijk in Gent en sluit zich daar aan bij een communistische verzetsorganisatie. Onder leiding van voorman Lievin de Muynck pleegt de groep aanslagen op de SS en de Wehrmacht.
Drie keer is hij betrokken bij een aanslag op Duitse soldaten. "We slopen naar het raam, smeten de granaat naar binnen en renden weg. Ja, reken maar dat ik dan bang was", zo vertelt hij in 2019, als hij voor het eerst zijn verhaal doet.
Concentratiekamp Falstad
In 1944 probeert Van Geuns na twee mislukte pogingen om nóg een keer naar Engeland te komen, ditmaal via Noorwegen en het neutrale Zweden. Hij wordt opgepakt en opgesloten in het Noorse concentratiekamp Falstad. Daar helpt hij Sovjet-medegevangenen aan voedsel en kleren.
Dan is de oorlog voorbij en Van Geuns komt vrij. Eenmaal terug in Nederland ontdekt hij dat zijn vader, die eveneens in het verzet zat, geëxecuteerd is. Hij werd in 1944 gefusilleerd bij Kamp Amersfoort. De dood van zijn vader droeg Van Geuns op latere leeftijd nog met zich mee, vertelt Van Dijk. "Hij heeft altijd gedacht dat de dood van zijn vader verband hield met zijn eigen verzet."
Van Dijk, wetenschappelijk onderzoeker bij het Nationaal Monument Kamp Amersfoort, herinnert zich Van Geuns als een heel bescheiden man. "Hij vond het zelf niet bijzonder wat hij in de oorlog had gedaan", zegt Van Dijk. "Hij was dol op Nederland. Zoiets doe je dan, zei hij altijd." Jean René van Geuns zou over drie weken 97 jaar zijn geworden.
