Turkije haalt coronapatiënten in Nederland en andere landen op

• Gulsah Ercetin en Hatixhe Raba

Turkije heeft sinds de uitbraak van de coronapandemie 233 ziekenhuispatiënten uit andere landen opgehaald, zegt het Turkse ministerie van Volksgezondheid. Zeker de helft van hen is covid-patiënt.

74 patiënten kwamen uit de Europese Unie, van wie zeker vier uit Nederland. Het gaat om Turken die volgens de Turkse regering niet de "benodigde en specifieke zorg" konden vinden in het land waar ze wonen.

Gisteravond werd nog een IC-patiënt in Nederland opgehaald en naar Turkije gevlogen. Hij lag in het OLVG-ziekenhuis in Amsterdam-Oost. Het gaat om een Turkse Nederlander van wie de behandeling stopgezet zou worden.

'Jullie kunnen dit niet doen'

In hetzelfde ziekenhuis werd eind januari de 47-jarige Ilhan Duman opgehaald. De NOS sprak met zijn 23-jarige zoon, Furkan Duman. Zijn vader belandde op een zondag met een coronabesmetting en onderliggende aandoeningen op de IC. Daar kreeg Furkan op een woensdagochtend van de artsen te horen dat ze de behandeling wilden stopzetten.

"Zijn lijden duurt alleen maar langer als we doorgaan met de behandeling. Het heeft geen nut om hem te behandelen, zeiden ze tegen me", aldus de 23-jarige Furkan. Een heel moeilijke boodschap, vertelt hij. "Ik zei: ik accepteer dit niet, jullie kunnen dit niet doen. Toen zeiden ze: wettelijk mogen wij dat zelf bepalen."

"Na een paar dagen is het toch niet onmogelijk dat iemand beter wordt? Zijn hersenen werken nog, zijn hart klopt nog, andere organen hebben het niet opgegeven. Waarom stoppen jullie dan met de behandeling?", zei Furkan.

De vader van Furkan werd met een vliegtuig van de Turkse overheid opgehaald:

Furkan besloot hulp te vragen aan Turkije. Hij belde eerst met het Turkse consulaat in Amsterdam. Na een oproep op sociale media was er beweging: het Turkse ministerie van Volksgezondheid belde.

Na het bestuderen van het medisch dossier besloten de Turken vader Duman te helpen. Ze stuurden een toestel om hem op te halen, Furkan moest zelf een ambulance huren om zijn vader van het ziekenhuis naar Schiphol te vervoeren. De Turkse autoriteiten betaalden bijna alle andere kosten, zoals de vliegreis en het ziekenhuis.

Het ziekenhuis in Ankara waar de vader van Furkan op dit moment nog ligt, laat aan de NOS weten dat de situatie per dag bekeken wordt en dat collega's in Nederland wellicht kijken naar een waardig leven op lange termijn. De man ligt in Turkije nog aan de beademing. Volgens het ziekenhuis is er een kleine verbetering te zien, maar er wordt wel benadrukt dat de situatie elke dag kan veranderen.

Perspectief op herstel

Het ziekenhuis in Amsterdam wil vanwege privacy niet op individuele gevallen ingaan en zegt: "Iedereen krijgt in alle redelijkheid de behandeling die hij of zij nodig heeft. Als mensen zo ziek zijn dat er ondanks optimale behandeling geen uitzicht lijkt te zijn op herstel, bespreken we dit eerst uitvoerig binnen het medische team."

"We besluiten dan gezamenlijk wat op dat moment de beste medische keuzes zijn. Als er geen perspectief is op herstel, wordt het medische besluit genomen te stoppen met behandeling."

'Niet in belang van patiënt'

In nog zeker twee andere Nederlandse ziekenhuizen is hetzelfde voorgevallen. IC-voorzitter Gommers bevestigt dat intensivisten hiermee te maken hebben gehad de afgelopen maanden.

In Nederland zijn er afspraken gemaakt over wat een "waardig bestaan" is, zegt de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC). "Het heeft geen zin om mensen in leven te houden die aan de beademing liggen en niet meer kunnen communiceren. Dat is niet in het belang van de patiënt."

Een team van artsen komt tot de conclusie dat het zinloos is om de behandeling voort te zetten. "Dat doe je in overleg met de familie, maar uiteindelijk is het een medisch besluit. De familie heeft recht op een second opinion, of ze kunnen, zoals in dit geval, de patiënt overplaatsen naar een ziekenhuis in een ander land. Maar ze moeten het wel zelf regelen."

Nederlandse ziekenhuizen gaan een overplaatsing niet organiseren of betalen, benadrukt Gommers. De reis kan wel gefaciliteerd worden. De NVIC gaat er nu over nadenken hoe dat proces soepeler kan. "Het kost nu te veel tijd en energie van de intensivist."

'Voor Turkije blijf je altijd belangrijk'

Als je de Turkse nationaliteit hebt kan je in Turkije terecht om daar zorg te krijgen. De gezondheidszorg in Turkije heeft een goede reputatie, zegt correspondent Mitra Nazar. "Er is ruime capaciteit, tijdens de pandemie is er geen overbezetting geweest. De Turkse regering laat geen kans voorbij gaan om dat te benadrukken"

"Wat uiteraard ook meespeelt is dat de Turkse diaspora in Europa een zeer belangrijk deel zijn van het electoraat. Turkije wil dan ook laten zien: wij zijn er voor jullie", zegt correspondent Nazar. "Waar ter wereld je ook bent, voor Turkije blijf je altijd belangrijk".