Huishoudens voorzien van gas is in deze dagen een hele puzzel
Het zijn spannende dagen voor de mensen die Nederland van gas moeten voorzien. De mannen en vrouwen bij gastransportbedrijf Gasunie, winningsbedrijf NAM en gashandelaar Gasterra bezien van uur tot uur hoeveel gas er nodig is - en waar dat in deze koude dagen vandaan moet komen.
Decennialang was dat minder spannend dan nu, omdat het Groningenveld Nederland probleemloos van voldoende gas voorzag. Maar de jarenlange winning eiste zijn tol, met veel schade aan panden in Groningen door aardbevingen. Het gevolg is dat er nu veel minder (en na volgend jaar helemaal geen) gas uit Groningen mag worden gehaald, alleen nog bij uitzonderlijke koude. In het recordjaar 2013 was de gaswinning in Groningen nog 54 miljard kuub.
Tot en met 2013 kon het Groningenveld twee keer de totale behoefte aan gas leveren. Nu is dat nog maar een kwart, zegt directeur transport van Gasunie Bart Jan Hoevers.
En dus komt er ook van andere kanten gas naar Nederland:
Het op peil houden van de gasvoorziening in koude dagen is daardoor een flinke uitdaging geworden. Het ministerie van Economische Zaken laat de NAM ieder jaar weten hoeveel gas er uit het Groningenveld moet worden opgepompt.
Een gasjaar loopt van 1 oktober tot 30 september het jaar daarop. Dit gasjaar is gevraagd om 8,1 miljard kuub gas. Daar is al ruim 4 miljard van verbruikt, en het jaar zit er nog lang niet op.
Toch verwacht de directeur gaswinning van de NAM, Wessel de Haas, geen problemen met de gasvoorziening "als er geen technische tegenvallers zijn". Ook niet nu het zo koud is.
'Hebben hier rekening mee gehouden'
De Haas wijst erop dat de afgelopen maanden juist relatief zacht waren en dat de gasvraag, ondanks het vele thuiswerken, niet veel groter was dan voorgaande jaren. "In februari en maart zijn meestal de koudste dagen, daar hebben we in onze productie rekening mee gehouden", legt hij uit.
Ook de Gasunie, die het gas naar onze huizen moet brengen, heeft er vertrouwen in dat Nederlanders niet in de kou komen te zitten. Er gaat momenteel twee keer zoveel gas door de leidingen als op een gemiddelde dag. Het gasnetwerk is ook bestand tegen lage temperaturen. "Tot -17 graden is ons systeem robuust en betrouwbaar", zegt Bart Jan Hoevers daarover.
'Tussendringen' op gasmarkt
Bij de huidige gasvraag zijn het Groningenveld en de kleine gasvelden niet meer afdoende. Het gas moet daarom ook uit het buitenland komen. Nederland moet daar concurreren met andere landen die geen eigen gasvoorraad hebben.
Die landen hebben vaak al langlopende contracten met gasleveranciers. Nederland moet zich daar nu tussen mengen, legt energiespecialist Jilles van den Beukel van het The Hague Center for Strategic Studies uit. De prijs die voor dat gas moet worden betaald is afhankelijk van de handelsmarkt en de beschikbaarheid.
Volgens Van den Beukel mag Nederland zich gelukkig prijzen met de gasopslagen die we hier hebben, in Norg, Bergen en Grijpskerk. "Je ziet de prijzen van gas nu in China en Japan omhoog schieten. Daar is de vraag groot, waardoor er tot twintig keer meer geld wordt gevraagd voor vloeibaar gas (LNG) dan afgelopen zomer". In West- Europa is er slechts in beperkte mate sprake van een prijsstijging, omdat we hier gasopslagen hebben, aldus Van Beukel.
Hij benadrukt dat het van belang is om die gasopslagen ook in de toekomst te behouden. Het onderhoud daarvan is duur. NAM (eigendom van Shell/Exxon) en energiebedrijf Taqa zijn momenteel de eigenaren van de opslagen in Nederland.
Er lopen nog altijd onderhandelingen met het ministerie van Economische Zaken om ook na de sluiting van Groningen deze bergingen in bedrijf te houden.
Nederland moet volgens doelstelling in 2050 van het gas af zijn, maar voorlopig blijft de vraag naar gas nog groot. Er zijn nog honderden kleine gasvelden in Nederland, waar in het verleden al winningsvergunningen voor zijn gegeven. Die velden waren toen nauwelijks rendabel voor oliebedrijven, waardoor er minder gebruik van is gemaakt dan mogelijk was.
NAM-manager De Haas wijst op de belangen van deze gasvelden, juist nu. "Die velden blijven voorlopig nodig en zijn een betere bron dan geïmporteerd gas qua CO2 impact, maar ook vanuit economisch oogpunt", waarschuwt hij. Er is veel weerstand tegen de ingebruikname van die velden.
De NAM herhaalde vorige week de belofte dat als aardbevingen in een klein gasveld "onverwacht significante schade veroorzaken" de productie wordt stopgezet.