'Spaanse Partido Popular kan flinke klappen krijgen door nieuwe corruptiezaak'

• Rop Zoutberg

  correspondent Spanje

Een nieuwe corruptierechtszaak brengt de Spaanse Partido Popular (PP) in verlegenheid. Als de verdachtmakingen kloppen was de stroom zwart geld binnen de partij aanzienlijk: bestuurders kregen duizenden euro's bovenop hun salarissen overgemaakt.

De conservatieve PP was lang aan de macht in Spanje. De partij bestuurde het land van 1996 tot 2004, daarna van 2011 tot 2018. In die tijd dijde de corruptie binnen de partij uit tot een veelkoppig monster, stelt het Openbaar Ministerie.

Vandaag begon in Madrid een nieuw proces over het zwartgeldcircuit. Hoofdverdachte in de zaak is de boekhouder Luis Bárcenas. Hij deed bijna dertig jaar de financiën van de partij, een periode waarin de boekhouder nauwgezet een b-kas bijhield. 'B' staat in Spanje voor geld waarover geen belastingen wordt betaald.

'Zwart geld naar partijbonzen'

"Vanaf 1982 werd de PP gefinancierd door bijdragen in b, afkomstig uit donaties aan de partij. In 2008 stond op deze rekening een miljoen euro. Daarvan werd 900.000 euro besteed aan de renovatie van het partijkantoor in Madrid", zo verklaarde Bárcenas eerder deze maand tegenover het OM.

Ook ondernemers die hoopten op lucratieve overheidsopdrachten stortten bijdrages in de illegale kas. Sommen zwart geld uit de 'caja b' zijn volgens de boekhouder rechtstreeks in de zakken van partijbonzen verdwenen.

Al in 2013 kwam de krant El País met onthullingen over de illegale geldstroom, met de publicatie van de handgeschreven kasboeken. Onder de bevoorrechten was oud-premier Mariano Rajoy, en de latere IMF-topman Rodrigo Rato, zo zou blijken uit de boekhouding.

Bewijs vernietigd en verdwenen

Een probleem is wel dat andere bewijzen in de zaak verloren gingen doordat premier Rajoy ze persoonlijk door een shredder haalde, zegt de voormalige boekhouder. Ook verdwenen documenten na een inbraak in de studio van zijn echtgenote.

Al eerder bogen rechters zich over corruptie binnen de PP, in een parallelle zaak. Na de veroordeling van een groep partijleden en medewerkers kwam de regering van Rajoy in 2018 ten val. Ook Bárcenas werd bij die gelegenheid al veroordeeld.

Vooral jongeren vertrokken

Door de corruptieschandalen is de Partido Popular een deel van zijn aanhang kwijt, en het lukt maar niet die stemmen terug te krijgen. Die mensen zijn overgestapt naar de rechts-radicale partij Vox, zegt politiek analist Oriol Bartomeu. "Voor die stemmers is de PP door en door corrupt. Vooral jongeren zijn vertrokken", stelt hij.

Hij verwacht dat de PP zondag, als er regionale verkiezingen in Catalonië zijn, de directe gevolgen van de schandalen zal merken. "Vox is radicaler, harder, maar niet besmeurd door mensen die hun zakken vulden. De Partido Popular kan flinke klappen krijgen."

De rechtszaak tegen voormalige medewerkers van de partij gaat nog weken duren. Ook de oud-premiers José María Aznar en Rajoy worden gehoord, zij het alleen als getuige.