Import stokt door brexit: 'Zending zwerft al een maand rond bij douane'

Spullen exporteren naar het Verenigd Koninkrijk levert sinds de brexit weinig problemen op. Maar andersom is dat een ander verhaal. Het gaat niet goed bij Britse bedrijven en de Britse douane, zeggen de Nederlands-Britse Kamer van Koophandel en exporteursvereniging Evofenedex. Het gevolg: Nederlandse bedrijven hebben grote moeite om spullen het land in te krijgen.

Marcel Bol importeert whisky uit Schotland. Eind deze week kreeg hij eindelijk zijn eerste zending flessen uit Schotland. "Daar zijn we weken mee bezig geweest. Heel de maand januari is het me niet gelukt om iets het land in te krijgen."

Papierwerk

Waar het precies misgaat, is Bol niet duidelijk. "Mijn leveranciers in Schotland wisten niet wat ze moeten doen, welke papieren ze moesten invullen en hoe ze de goederen daadwerkelijk de grens over kregen. Het ging zover dat ze mij hebben gevraagd wat ze moesten doen."

De douane herkent het beeld. "Op dit moment is de invoer van producten uit het Verenigd Koninkrijk zo'n 40 procent lager dan vorig jaar", zegt een woordvoerder. Deels komt dat doordat bedrijven in december extra veel voorraad hebben ingeslagen, waardoor er nu minder nodig is.

Maar volgens de douane is dat niet de enige reden. "De daling is echt significant. Corona speelt een rol, maar ook het feit dat bedrijven in Engeland niet goed genoeg voorbereid waren op al het brexit-papierwerk rond de brexit."

Vakje verkeerd ingevuld

De Nederlands-Britse Kamer van Koophandel krijgt veel bezorgde telefoontjes hierover: "Het zijn zo veel verschillende problemen. Als je een vakje verkeerd invult, dan wordt het geweigerd", zegt ledendirecteur Lyne Biewinga.

"Wat wij veel horen, is dat de Britse regering het bedrijfsleven te weinig heeft voorbereid op de brexit, met name het midden- en kleinbedrijf. Zij hebben heel lang gewacht met voorbereiden en toen de deal kwam, was het te laat." Ook bij versproducten die gekeurd moeten worden gaat nog veel mis, zegt Biewinga. "Soms vergeten bedrijven een keurafspraak te maken."

Wat ook een rol speelt, zijn de regels rondom het papierwerk. "Britse bedrijven moeten voor bepaalde producten meer papieren invullen om naar de EU te exporteren dan andersom. Vanuit de EU gelden die regels al sinds 1 januari, Groot-Brittannië stelt die eisen pas vanaf 1 april. Met name voor versproducten wordt het voor Nederlandse exporteurs vanaf 1 april ook lastiger om hun lading de grens over te krijgen."

Vooral de onvoorspelbaarheid van zendingen zijn een probleem voor ondernemers. "Het traceren van zendingen is echt rampzalig", zegt Eelco Zuidervaart, mededirecteur bij boekhandel Donner in Rotterdam. Sommige van zijn zendingen gaan redelijk snel, andere blijven heel lang staan. "Er is een zending die al sinds 5 januari op en af door de douane lijkt te zijn. Ik denk dat die nog ergens rondzwerft bij de douane, maar ik weet het eerlijk gezegd niet."

Donner verkoopt per jaar zo'n 80.000 Engelstalige boeken. "En het is een groeiende markt." Volgens zijn leveranciers was de douane niet klaar voor de stroom aan goederen die nu volgens nieuwe regels de grens over moeten. "Te weinig personeel", zegt Zuidervaart. "Onze leveranciers waren wel goed voorbereid, dat zijn grote partijen. Voor de douane zouden boeken makkelijk moeten zijn; geen invoerrechten en geen btw. Maar blijkbaar is het niet zo makkelijk."

Studenten gedupeerd

Ook boekhandel Athenaeum in Amsterdam heeft last van de vertraging. "We hebben alles ruim op tijd besteld, begin december al", zegt Christine de Jong, commercieel manager. "Eerder dan normaal. Maar toch merken we dat dingen pluksgewijs binnenkomen en sommige dingen zijn er gewoon nog niet."

Vooral studenten zijn er de dupe van, vertelt De Jong. Het tweede semester is afgelopen maandag begonnen, maar veel studenten hebben hun Engelstalige studieboeken nog niet binnen. Sommige studenten wachten al een maand en dat levert gefrustreerde telefoontjes op. "Het is moeilijk om tegen de klanten te zeggen 'je studieboek staat waarschijnlijk in een vrachtwagen bij de grens', maar het is wel de realiteit."

Zuidervaart van Donner hoopt dat het kinderziektes zijn, en een kwestie van gewenning. "Een leverancier in Engeland dacht dat het nu wel beter ging. Die indruk heb ik soms ook en dan weer helemaal niet."