Jongeren Myanmar 'willen niet dat de geschiedenis zich herhaalt'

• Lennard Swolfs

  redacteur Buitenland

"Het voelt ontzettend deprimerend. Ik ben bang dat de toekomst voor jongeren zoals ik verloren gaat", vertelt de 21-jarige Moe aan de NOS als haar gevraagd wordt naar de militaire coup in haar land Myanmar. Begin deze week arresteerde het leger regeringsleider Aung San Suu Kyi en andere partijprominenten.

De student aan de Universiteit van Yangon is niet de enige die angstig naar de toekomst kijkt. Veel jongeren maken zich zorgen. "Iedereen hier is bang dat we weer teruggaan naar een leven onder de militaire dictatuur, waar vrijheid niet bestond", vertelt de 25-jarige Sai.

De coupplegers zeggen de macht te hebben overgenomen vanwege verkiezingsfraude afgelopen november. Maar volgens waarnemers zijn de verkiezingen eerlijk verlopen. Het leger zegt de macht in ieder geval voor een jaar over te nemen en daarna 'vrije en eerlijke' verkiezingen te zullen organiseren.

"Maar dat vertrouwen we niet", zegt Sai. "Het is onacceptabel wat ze gedaan hebben."

Prille democratie

Onder leiding van regeringsleider Suu Kyi zette Myanmar de eerste voorzichtige stappen richting een democratie. "De regering heeft de arbeidsmarkt verbeterd en de baankansen voor jongeren vergroot", vertelt Moe. "Ook is het openbaar vervoer verbeterd en zijn afgelegen gebieden nu beter bereikbaar, wat goed is voor de ontwikkeling ervan."

"Bovendien kunnen we ons veel vrijer uitspreken dan voorheen en is informatie vanuit het buitenland nu beter toegankelijk", voegt de 21-jarige student Bedrijfsmanagement La Min daaraan toe.

De jongeren maken zich vooral zorgen over het onderwijs. "Onder de militaire dictatuur was het onderwijs erg slecht en vooral gericht op het stampen van feiten", vertelt Sai. Hij heeft net zijn master als docent Engels afgerond en geeft inmiddels les.

"De laatste jaren is het onderwijs veel verbeterd en veel meer gericht op de studenten in plaats van op de docenten. Goed onderwijs is ontzettend belangrijk voor de toekomst van ons land en daarom mogen deze ontwikkelingen niet teruggedraaid worden."

"Ook biedt de regering gratis onderwijs aan op staatsscholen en is het mogelijk voor studenten om studiebeurzen te krijgen", vertelt Mang. "Zo kunnen we nu ook makkelijker in het buitenland studeren", voegt Moe daaraan toe. De jongeren zijn bang dat de militairen de klok tien jaar terugdraaien en een einde maken aan deze ontwikkelingen.

Bloedende wond

De staatsgreep roept bij veel Myanmarezen pijnlijke herinneringen op aan 1988. Toen kwam de bevolking in opstand tegen het regime van dictator Ne Win, die het land sinds 1962 in zijn greep had. Het waren studenten die de protesten toen leidden.

Het leger sloeg de opstand met harde hand neer. Duizenden mensen kwamen om het leven en een periode onder strikte militaire heerschappij volgde.

"De bloedige opstand van 1988 kwam gelijk in me op", vertelt La Min. "Het is een wond die nog steeds bloedt in de harten van de Myanmarese bevolking." Ook al hebben de jongeren de protesten van toen zelf niet meegemaakt, ze hebben de verhalen gehoord en de beelden gezien. Sterker nog, ze delen die beelden nu op social media.

"We willen niet dat de geschiedenis zich herhaalt", zegt Mang.

De jongeren laten hun stem vooral horen via Facebook en Twitter. "We uiten onze onvrede op een vreedzame manier online", vertelt Sai. "De regeringsleiders hebben opgeroepen thuis te blijven en geen geweld te gebruiken. Bovendien lopen we het risico gearresteerd te worden als we de straat op gaan."

Onder andere met de hashtags #SaveMyanmar en #HearTheVoiceOfMyanmar laten de jongeren van zich horen. Ook steunen ze op deze manier de Burgerlijke Ongehoorzaamheidsbeweging, waarbij onder andere overheidsfunctionarissen hun werkzaamheden neerleggen.

Daarnaast doen ze mee aan de lawaaiprotesten, waarbij inwoners op potten en pannen slaan en toeteren met hun auto's. "Dit is een traditie in Myanmar om de kwade geesten te verjagen", legt Mang uit, verwijzend naar de militairen.

Bekijk hier de beelden van de lawaaiprotesten afgelopen week:

Het nieuwe militaire regime heeft Facebook inmiddels geblokkeerd in het hele land. Toch lukt het veel Myanmarezen nog steeds om online te komen via een beveiligde VPN-verbinding en deinzen ze niet terug.

"Onze toekomst hangt van deze situatie af en dus zullen we onze onvrede blijven uiten", vertelt La Min. "Het voelt als een plicht aan mijn land", voegt Mang toe. "Ik hoop dat we snel weer kunnen doorgaan met het opbouwen van de democratie in Myanmar."