Ultees inspiratie, van Branson tot Ten Hag: 'Erik betekent veel voor mij'
Als je door de Instagram-pagina van Sjors Ultee scrollt, vind je een foto waarop hij gehurkt zit naast een speler. De Engelse tekst die bij de foto staat, luidt: 'Having a personality of caring about people is important. You can't be a good leader unless you generally like people.'
"Dit is zo'n mooie, typerende quote voor mijn manier van leiderschap", vertelt Ultee, trainer van Fortuna Sittard, lachend wanneer we de tekst van zijn eigen post voorlezen. "Ik geloof er volledig in."
Die manier van werken is een van de redenen dat Fortuna uit het dal klom. Sinds Ultee begin december - na twee verloren duels als interim-coach - werd aangesteld als hoofdtrainer, boekte de club plots vijf overwinningen in zeven wedstrijden. Van hekkensluiter tot middenmoter.
Vandaag wacht Ultee een zwaar examen: Ajax-thuis. Tegen een van zijn leermeesters, Erik ten Hag.
Sjors Ultee is 33 jaar, doorliep de pabo en was nooit profvoetballer. Geprezen om zijn talent, soms ook weggezet als wijsneus. In elk geval een ongebruikelijke verschijning in het Nederlandse profvoetbal. Zelden is een trainer zo jong. Wat is zijn magie? "Pfff, ha! Die is er niet", zegt Ultee schamper.
Toch lopen spelers met hem weg. "Als je het over kwaliteiten hebt, dan denk ik dat ik duidelijk en menselijk ben. Die combinatie wordt vaak gezien als onmogelijk. Ik hoor dan dat het te lief is, maar je kunt best duidelijk zijn zonder iedereen als een hork af te branden."
"Oprechte interesse in iemand hebben", vervolgt Ultee. "Trainen, beelden kijken, tijd in iemand steken. Als je niet om mensen geeft, hoe kun je dan ooit een goede leider zijn?"
Inspiratiebronnen Branson en Obama
Daar komt het citaat van zijn Instagram-post om de hoek kijken. Een citaat van de Britse zakenmagnaat en filantroop Richard Branson, die van mening is dat een goede leider betrokkenheid toont. Uit dit soort mensen haalt Ultee inspiratie.
Zoals in de nacht van donderdag op vrijdag. Het is 02.30 uur en Ultee heeft net de analyse van de pijnlijke nederlaag in het bekertoernooi tegen NEC afgerond. Het hoofd zit vol, slaap vatten lukt niet. Nog even lezen in het boek van Barack Obama. "Als je over leiderschap praat, dan is hij een heel mooi voorbeeld", zegt Ultee.
"Obama geeft om een persoonlijke band met mensen. De voorbeelden die hij beschrijft, de dilemma's waar hij voor komt te staan... Het zijn dingen die ik herken, maar op een heel andere manier. Leuk om te lezen."
Op voetbalgebied is een andere grootheid een inspiratiebron: Louis van Gaal. "Ik vraag vaak aan oud-spelers wie hun beste trainer is geweest. Iedereen die met Van Gaal heeft gewerkt, noemt hem. Als je dan vraagt waarom, zeggen ze dat hij extreem duidelijk en extreem sociaal is. Nou, je hebt net mijn verhaal gehoord. Dan snap je de link."
Wat goed is, is goed. Of je nou 54 of 19 jaar bent.
Maar zijn grootste oefenmeester is de man met wie hij iedere dag samenwerkt: Robby Alflen, zijn ervaren rechterhand bij Fortuna én zijn ontdekker. Alflen zag Ultee als twintiger aan het werk in de jeugd van FC Utrecht en haalde hem later, in 2014, naar het eerste elftal als assistent.
"Ik vond dat geen gedurfde zet. Wat goed is, is goed. Of je nou 54 of 19 jaar bent", zegt Alflen. Ultee: "Ik heb nooit meegemaakt dat spelers niet luisterden omdat ik jong was, wél dat ze kritischer zijn. Bij Utrecht dachten ze: hé, die is jong, even testen. Maar dat ging snel weg."
Inmiddels zijn de rollen omgedraaid. De jonge trainer dankt zijn carrière grotendeels aan Alflen. "Van Robby mag ik niet zeggen dat hij cruciaal was, want dan zegt hij dat ik er anders ook wel was gekomen, maar hij is een grote katalysator geweest. Hij gaf mij kansen, leerde mij alles over tactieken, systemen en oplossingen."
Een mooie anekdote: hoe Alflen de trainerscursus haalde, met veel dank aan Ultee. Bekijk de video om erachter te komen hoe dat ging.
Zijn andere leermeester zit vandaag op de bank van de tegenstander, Ajax-trainer Erik ten Hag. Met hem werkte Ultee ook samen bij FC Utrecht. "Erik heeft mij veel geleerd over de manier van coachen, het werken met een groep en het topsportklimaat."
"Simpel voorbeeld: als we met spelers afspraken dat zij altijd met hun man moesten meelopen en ze deden dat 88 keer goed, maar één keer niet, dan ging het in de nabespreking over die ene keer. Dan dacht ik: hoezo, het ging 88 keer goed! Maar uiteindelijk merkte ik dat je continu moet hameren op consequentheid."
De werkwijze van Ten Hag is een van de redenen waarom Fortuna goed draait. "Wat wij als ploeg hebben gedaan is echt Erik ten Hag: basisprincipes hanteren. Constant worden. We stonden dik laatste, er was geen ruimte meer voor 'ach, een keertje niet'. Dan kom je terug bij het verhaal van Erik. Daarin heeft hij veel voor mij betekend, zeker in mijn ontwikkeling als hoofdtrainer."
