EU-landen en Commissie: Frontex moet beter op grondrechten migranten letten
De Europese grensbewaker Frontex moet meer doen om de grondrechten van migranten te beschermen. Dat schrijft de 'management board' van Frontex, een soort raad van bestuur waarin vertegenwoordigers van de EU-landen en de Europese Commissie zitten.
Frontex moet zo snel mogelijk veertig mensen aannemen die erop toezien of grondrechten wel worden gerespecteerd en over grondrechtenschendingen moet duidelijker worden gecommuniceerd, zegt de board.
Frontex ligt onder vuur na een rapport van onderzoekscollectief Bellingcat. Dat publiceerde eind oktober samen met andere media beelden van een Frontex-schip dat in de Egeïsche Zee een schip met migranten dwingt rechtsomkeert te maken.
Het zou gaan om een zogenoemde 'pushback': migranten die Europa al hebben bereikt worden gedwongen om terug te keren naar het land waar ze vandaan kwamen, zonder procedure. Zulke pushbacks zijn illegaal, omdat mensen altijd recht hebben op een procedure als ze in de EU zijn aangekomen.
Verontrustend
Een onderzoekscommissie van de board wilde dertien van dit soort incidenten onderzoeken. Dat lukte niet, omdat Frontex over slechts acht van die incidenten voldoende informatie gaf. De onderzoekers zeggen dat ze in die bewuste gevallen geen bewijzen voor mensenrechtenschendingen hebben gevonden.
Toch is het bestuur uiterst kritisch over de grondrechtenbescherming binnen Frontex. De organisatie moet er met cursussen voor zorgen dat alle medewerkers de grondrechten beter in het oog houden. Rapportages over incidenten moeten serieuzer worden behandeld en er moet personeel worden aangenomen dat daarop toeziet (de afspraak was dat dit in december al gebeurd zou zijn).
"Het feit dat het management board dit zo hard zegt, is wel zeer verontrustend," zegt CDA-Europarlementariër Jeroen Lenaers. "Dit is forse taal voor zo'n organisatie. Normaal gesproken is hun taalgebruik juist zeer diplomatiek. Het is goed om te zien dat er in die acht onderzochte zaken geen misstanden zijn gevonden, maar we weten dat nog niet over de andere vijf zaken."
Fraude-onderzoek
"Het rare is dat ze eerst zeggen dat er in de meeste gevallen niet zo veel aan de hand lijkt, maar dat ze vervolgens wel verregaande aanbevelingen doen," zegt Tineke Strik, Europarlementariër namens GroenLinks. "Dat doet vermoeden dat er toch meer aan de hand is. Ik herken veel in de aanbevelingen die in het rapport staan. De cultuur moet echt veranderen, sensitiviteit voor problemen met fundamentele rechten moet groter."
De twee Europarlementariërs willen dat het onderzoek wordt voortgezet en dat Frontex daarbij volledige opening van zaken geeft. Strik: "Het is niet duidelijk welke incidenten ze goed hebben kunnen onderzoeken en over welke incidenten nog meer informatie nodig is. Ik wil dat per incident kunnen inzien."
Het onderzoek gaat volgende maand nog door. Daarnaast wil een deel van het Europees Parlement zelf een onderzoek opzetten naar misstanden bij Frontex en komt er ook een fraude-onderzoek van het Europees Bureau voor Fraudebestrijding OLAF.
