Regeringscrisis in Italië: oud-premier Renzi stapt uit coalitie
In Italië is een regeringscrisis ontstaan doordat oud-premier Renzi zijn ministers heeft teruggetrokken uit de coalitie met de Vijfsterrenbeweging en de sociaaldemocratische Partito Democratico (PD). Renzi is ontevreden over het economische beleid van de regering-Conte. Door het vertrek van zijn kleine partij Italia Viva heeft de zittende regering geen meerderheid meer.
In een ingelaste persconferentie zei Renzi dat een oplossing voor het zich voortslepende conflict niet voorhanden was. Hij hekelde onder meer de autoritaire stijl van politiek bedrijven door premier Conte.
Het rommelde al langer in de Italiaanse coalitie. Renzi, die zich in 2019 afscheidde van de PD, keerde zich tegen de coronaherstelplannen, omdat de regering geen gebruik wil maken van het Europese Stabiliteitsmechanisme (ESM), een EU-noodfonds voor landen in nood. Ook vond de oud-premier dat er meer geld naar zorg, cultuur en infrastructuur moet gaan.
In een aanpassing van de plannen is op dat laatste punt toegegeven aan Renzi, maar de Vijfsterrenbeweging weigert miljarden uit het ESM te halen. De partij heeft principiële bezwaren tegen dat fonds, omdat die vreest dat Italië daardoor aan de leiband van Brussel moet lopen. Premier Conte steunt de partij daar in.
Macht van Conte
De twee ministers die namens Renzi's partij in de regering zitten, onthielden zich eerder al van de stemming over de miljardenuitgave. Dat leidde in Italiaanse media en onder politici tot speculaties over een val van het kabinet.
Lange tijd leken de regeringspartijen er toch uit te komen, zegt correspondent Mustafa Marghadi, maar het conflict bleef doorsluimeren. "De populaire premier Conte heeft veel macht naar zich toegetrokken en dat ergerde Renzi. Die leek met zijn opstelling macht bij de premier te willen weghalen, maar het lijkt erop dat Renzi zijn hand heeft overspeeld."
De afgelopen dagen werd er veel druk uitgeoefend op Renzi om alsnog akkoord te gaan met het herstelplan, waar miljarden euro's uit het Europees coronafonds mee gemoeid zijn. Onder meer president Mattarella heeft op de politicus ingepraat, omdat het land zich midden in de coronapandemie en bijbehorend economische crisis geen vertraging van de plannen kan veroorloven.
Onduidelijk hoe het verder gaat
Een val van het kabinet leidt in Italië niet automatisch tot nieuwe verkiezingen. Het is aan de president om te bepalen wat er dan moet gebeuren. Mogelijk stuurt hij aan op een regering van nationale eenheid of vraagt hij zittend premier Conte een nieuwe coalitie te smeden. De Vijfsterrenbeweging heeft een nieuwe coalitie met Renzi al uitgesloten.
Conte is sinds het voorjaar van 2018 premier van Italië. De partijloze advocaat en hoogleraar leidde aanvankelijk een kabinet tussen de anti-establishmentpartij Vijfsterrenbeweging en de rechtse Lega. Na een conflict over een hogesnelheidslijn klapte de regering en regeerde de Vijfsterrenbeweging verder met de linkse PD, waar Renzi toen nog deel van uitmaakte.