Megaproces tegen de maffia van start, Calabrië en de wereld kijken mee
Het is de grootste maffiazaak in 30 jaar. Vanaf vandaag staan in Italië zeker 350 leden van de gevreesde 'ndrangheta uit Calabrië voor de rechter. De rechtszaak vindt onder zware beveiliging plaats in de plaats Lamezia Terme, in het zuiden van Italië. En de aanklager is een geboren en getogen Calabrees, Nicola Gratteri, een man die is opgegroeid met dezelfde mannen die nu voor het hekje staan.
Maar dit proces is meer dan een Calabrese zaak. Volgens schrijver en 'ndrangheta-expert Antonio Nicaso is de Calabrese maffia een wereldwijd conglomeraat geworden. "Het is de grootste en machtigste maffia-organisatie ter wereld. Met een omzet tussen de 50 en 60 miljard euro." Ter vergelijking: het grootste bedrijf van Italië is oliemaatschappij ENI. Op jaarbasis zetten zij 70 miljard om.
Draak met talloze koppen
De 'ndrangheta werd voornamelijk groot door drugshandel. "Maar met het geld dat ze verdienen investeren ze nu ook in legale bedrijven in heel de wereld, zegt Nicaso." Vooral tijdens deze pandemie levert dat grote kansen voor de Calabrese maffia op. "Veel bedrijven dreigen failliet te gaan. De 'ndrangheta kan die nu veel makkelijker opkopen, en van die bedrijven gebruikmaken om die tientallen miljarden wit te wassen."
De verdachten in het proces zijn grotendeels opgepakt bij een internationale politieactie in december 2019. Maar tussen de honderden gearresteerde maffiosi zit maar één capo. Luigi Mancuso, ook wel bekend als 'De Oom', 'De Wolf' of 'De Dikke'. Deze rechtszaak zal dan ook niet een enorme klap zijn voor de dagelijkse gang van zaken van de 'ndrangheta. De organisatie is namelijk een draak met talloze koppen.
Nederlands belang
De schatting is dat er wereldwijd zo'n 10.000 leden van de 'ndrangheta actief zijn. "Als je tien mensen veroordeelt, staan er twintig anderen op om die plekken over te nemen", aldus Nicaso. En de 'ndrangeta lijkt veel meer op een terreurorganisatie als Al Qaida dan op hun medemaffiosi op Sicilië. "In dit proces staan twaalf clans terecht. En die werken als onafhankelijke cellen. Er is wel een losse structuur aan de top, maar dat gaat meer over logistiek dan over daadwerkelijk leidinggeven aan de organisatie."
Toch verwacht Nicaso veel van deze rechtszaak. "Dit proces gaat zeker een jaar, misschien twee jaar duren. In die periode kunnen we veel leren over hoe de 'ndrangheta werkt."
En dat geldt niet alleen voor de Italiaanse autoriteiten. Ook de internationale, en niet op de laatste plaats Nederland. Volgens maffia-experts als Stan de Jong is Nederland dankzij een combinatie van Schiphol, de haven in Rotterdam en milde straffen voor drugsvergrijpen, het magazijn voor de Italiaanse maffia geworden.
'Muur van bloedbanden niet onbreekbaar'
Maar het proces is ook van belang voor Calabrië zelf. De 'ndrangheta is diep in de haarvaten van de samenleving gekropen, onder meer door voedselhulp te geven aan de inwoners van de arme regio. Zo hebben ze de hulp en het stilzwijgen van een deel van de bevolking gekocht. "Maar de maffia heeft zichzelf niet in het leven geroepen om arme mensen te helpen. Ze willen zelf rijk worden", zegt Nicosa.
Daarom vindt hij het symbolisch belangrijk dat de rechtszaak vandaag in Calabrië van start gaat. Met een Calabrees als aanklager. "Het geeft aan dat de muur van bloedbanden niet onbreekbaar is. Dat niet iedereen in Calabrië in de macht is van de 'ndrangheta. Dat je ook tegen de maffia kunt vechten."
