OM eist tbs voor statushouder wegens doodsteken 18-jarige in Oss
Het OM eist tbs met dwangverpleging tegen een Sudanese statushouder wegens het doodsteken van de 18-jarige Rik van de Rakt vorig jaar in Oss. Deskundigen hebben vastgesteld dat 26-jarige Ayoub Y. lijdt aan een posttraumatische stressstoornis en schizofrenie.
De officier van justitie acht Y. volledig ontoerekeningsvatbaar. Omdat de kans op nieuwe gewelddadigheden groot is, vindt ze dat er geen maximum hoeft te worden gesteld aan de duur van de dwangverpleging.
De verdachte houdt vol dat hij niet meer precies weet wat er die dag in april is gebeurd. Hij benadrukte daarbij steeds dat hij niemand heeft vermoord. Over twee weken komt de rechtbank met het vonnis.
'Gevolg van privacywet'
In juli bleek dat instanties die betrokken waren bij de begeleiding en huisvesting van de Sudanees fouten hebben gemaakt. Zo hadden ze op meerdere momenten al gesignaleerd dat de man mogelijk last had van psychische klachten. Maar die informatie kon niet worden gedeeld met bijvoorbeeld de gemeente.
De moeder zei in de rechtszaal dat de privacywet debet is aan de dood van haar zoon. Het frustreert haar dat de gemeente hierdoor niet op de hoogte was van de verwarde staat van de verdachte. "Dit had nooit mogen gebeuren en mag ook nooit meer gebeuren."
De vrouw vroeg de verdachte verder of hij beseft wat hij heeft gedaan. En ook de jongere zus en vader van het slachtoffer richtte zich tot de verdachte:
"Mijn zoon is door de verdachte neergestoken zonder enige aanleiding", zei de moeder van Van de Rakt. "Ik kwam in de ergste nachtmerrie die een ouder zich kan voorstellen."
Ook de 15-jarige zus nam het woord in de rechtszaal. "Door jou heb ik nu elke week therapie nodig om leren om te gaan met mijn gevoelens. Ik weet dat je ziek bent, maar dat is geen excuus."
Bloed en dna
De 18-jarige Rik van de Rakt kwam zondagochtend 19 april om het leven door een messteek in zijn rug. Hij was op weg naar zijn werk in een verzorgingshuis.
Op de rugzak van het slachtoffer is dna van de verdachte gevonden. En op de bagagedrager van de fiets van Y. werd een mes gevonden, waar op de punt het bloed van het slachtoffer zat en op andere plekken ook het bloed van de verdachte. "Ik weet niet hoe zijn bloed op dat mes is gekomen", zei Y. in de rechtszaal. "Maar ik heb niemand vermoord."
Diens advocaat wijst erop dat Y. zeer traumatische ervaringen heeft meegemaakt in Sudan. Hij zou tot kindsoldaat zijn gemaakt door gewapende milities. "De ellende die mijn cliënt heeft meegemaakt, maakt je een ander mens."
'Ik voelde me niet veilig'
De verdachte herinnert zich naar eigen zeggen weinig van wat er die dag gebeurd is. Hij voelde zich niet goed, had last van waanbeelden en dacht dat iemand hem om het leven wilde brengen. "Ik voelde me niet veilig en heb daarom besloten uit huis te vertrekken." De verdachte woont in Heesch, dat onder Oss ligt, en is naar het station van Oss gefietst om de trein te pakken.
Wat er onderweg precies is gebeurd, zegt Y. niet te weten. Hij weet nog wel dat de politie hem heeft aangehouden bij het station. Op camerabeelden is te zien dat Y. vlak bij het plaats delict was geweest en ook getuigen hebben hem daar gezien. Een man die uiterlijk leek op de verdachte maakte volgens meerdere getuigen een zeer agressieve en verwarde indruk.
De gemeente Bernheze, waar Heesch onder valt, heeft eerder al erkend dat Y. onvoldoende is begeleid. De gemeente had door privacyregels te weinig informatie over de hulpverlening en de huisvesting die de man nodig had. Er was geen inzage in het medisch dossier en onvoldoende informatie van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en het asielzoekerscentrum.
Kamervragen
Naar aanleiding van de fatale steekpartij zijn vorig jaar Kamervragen gesteld. Partijen wilden opheldering hoe deze situatie heeft kunnen ontstaan.
Dat heeft geleid tot een gesprek tussen staatssecretaris Broekers-Knol en vertegenwoordigers van het COA, Vereniging Nederlandse Gemeente (VNG) en GezondheidsZorg Asielzoekers (GZA) eind oktober. De conclusie van dat overleg was dat een expertgroep gaat onderzoeken hoe de huidige regels kunnen worden aangepast.
