Woede over gratie van Trump aan huurlingen die veertien Irakezen doodden

In Irak is met afschuw gereageerd op een besluit van Donald Trump. De Amerikaanse president verleende dinsdag gratie aan vier mannen die in 2007 verantwoordelijk waren voor de dood van zeker veertien mensen in Irak.

"Ons bloed is goedkoper dan water", citeert persbureau AFP een vriend van een van de slachtoffers. Een vader van een negenjarig jongetje dat omkwam, zei tegen de BBC: "Mijn leven is opnieuw kapotgemaakt."

De vier Amerikanen werkten destijds voor de private beveiliger Blackwater. Drie van hen kregen een gevangenisstraf van dertig jaar, later teruggebracht tot twaalf, en de vierde werd veroordeeld tot levenslang. Ze beveiligden in september 2007 een karavaan van Amerikaans ambassadepersoneel.

Na het afgaan van een autobom kregen ze de taak om een evacuatieroute te creëren via het Nisour-plein in Baghdad. Toen er een auto aan kwam rijden, openden de Blackwater-beveiligers het vuur. Zelf beweerden ze dat ze dachten dat de inzittenden van de auto een aanslag wilden plegen. Zeventien mensen, inzittenden van de auto en omstanders, kwamen om het leven, en twintig raakten gewond. Volgens de FBI werden veertien van hen doodgeschoten zonder reden.

Het incident betekende een van de dieptepunten van de Amerikaanse aanwezigheid in Irak, na de invasie in 2003. Voor Irakezen was het ook bewijs voor hoe makkelijk er grof geweld werd gebruikt door de private beveiligingsbedrijven die door Amerika werden ingehuurd.

Het Iraakse ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat Trump bij zijn besluit "de ernst van de gepleegde misdaden niet voldoende heeft meegewogen". Het ministerie riep Trump op zijn besluit te herzien.

Slecht voor vertrouwen

"Er zijn natuurlijk een heleboel incidenten geweest in Irak", zegt correspondent voor de Arabische Wereld Daisy Mohr. "Denk bijvoorbeeld ook aan het martelschandaal in de Abu Ghraib-gevangenis. Maar dit kunnen de Irakezen zich zeker ook nog goed herinneren, deze zaak is een symbool geworden."

Voor de burgers in Irak betekent het besluit een teleurstelling, zegt Mohr: "Ze zien het Westen vaak als een plek waar wel eerlijk recht gesproken wordt en als dat niet zo blijkt uit te pakken, schaadt dat hun vertrouwen."

Volgens Mohr komt deze beslissing op een heel moeilijk moment. Verschillende Iraakse partijen pleiten voor een compleet vertrek van Amerikaanse troepen uit Irak. Voor de Iraakse regering is het lastig het besluit van Trump sterk te veroordelen. Zij moeten balanceren tussen het te vriend houden van de Amerikanen en het verwoorden van het sentiment van de bevolking. Mohr: "En ook invloed van Iran in Irak speelt een rol."

Gratie voor medestanders

Amerikaanse presidenten hebben de bevoegdheid om gevangenen gratie te verlenen. Het is gebruikelijk dat ze die bevoegdheid inzetten tegen het einde van hun ambstermijn. Trump heeft gratie verleend aan ruim zestig mensen, maar vooral aan gevangenen die hem steunen of zich in zijn eigen kring bevinden.

Zo verleende Trump gratie aan onder meer Paul Manafort, Roger Stone en Michael Flynn, die veroordeeld waren vanwege hun rol in de Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen vier jaar geleden.

Niet alleen Irakezen veroordeelden Trumps gratiebesluit. Een woordvoerder van de Hoge Commissaris van de Mensenrechten van de Verenigde Naties zei dat dit besluit een verkeerd signaal afgeeft: "Het verlenen van gratie draagt bij aan straffeloosheid en kan ervoor zorgen dat anderen in de toekomst ook aangezet worden zulke misdaden te plegen."

De Amerikaanse oud-generaal Mark Hertling zei op Twitter dat Trump zich moet schamen.