Wat mag nu wel en niet als je een Russische sporter bent?

De beslissing van het CAS, het hoogste gerechtshof in de sport, om Rusland niet voor vier maar voor twee jaar te schorsen wegens grootschalig dopinggebruik roept gemengde reacties op.

Wereldantidopingbureau WADA, dat Rusland voor vier jaar wilde uitsluiten, is blij dat de rechters in de beroepszaak oordelen dat nu onomstotelijk vaststaat dat Rusland heeft gefraudeerd. Toch vindt het WADA het jammer dat de straf is gehalveerd.

In Rusland wordt veelal opgelucht gereageerd, het Amerikaanse antidopingbureau Usada is teleurgesteld en spreekt van een zwakke uitspraak. Maar wat is er nu precies besloten? Vijf vragen over de uitspraak van het CAS.

Waarom is de straf gehalveerd?

Die vraag is nog steeds niet precies te beantwoorden. De uitspraak bestaat uit 186 pagina's, maar daarvan is alleen een samenvatting van vijf pagina's openbaar gemaakt.

Hoogleraar sport en recht Marjan Olfers heeft daarom haar vraagtekens. "We zullen moeten wachten tot alle afwegingen van het CAS bekend worden gemaakt, maar mijn ervaring is dat zij de uitspraken maar weinig motiveren."

"Wel is het zo dat een straf meestal een olympische cyclus beslaat, dat is nu ook het geval. Toch het is raar dat het CAS wel erkent dat Rusland fout zat, maar de straf toch halveert. Daar moet je dan echt goede argumenten voor hebben."

"Ook is het gek dat een individuele sporter bij een dopingovertreding vier jaar geschorst wordt en een land dat de regels overtreedt nu maar twee jaar schorsing aan zijn broek heeft gekregen."

Welke Russische sporters mogen sporten?

De uitspraak lijkt duidelijk, Russische sporters mogen aan wedstrijden deelnemen als ze niet worden genoemd in dopingzaken en kunnen bewijzen dat ze genoeg testen hebben ondergaan.

Voor wereldkampioenschappen en voor de eerste twee Olympische Spelen geldt dat zij alleen onder neutrale vlag mee mogen doen. Maar dat is de theorie, de praktijk is weerbarstig.

Alle sportbonden mogen zelf beslissen hoe ze omgaan met de uitspraak en veel bonden beraden zich nog. Of bijvoorbeeld Russische schaatsers begin volgend jaar mee mogen doen aan internationale toernooien is nog onduidelijk.

World Athletics, de internationale atletiekfederatie, is tot nog toe het strengst geweest. Russische atleten mogen pas weer meedoen aan internationale atletiektoernooien als de Russische atletiekfederatie weer in genade aangenomen wordt door World Athletics.

In dat geval mogen maximaal tien Russische atleten die in het buitenland trainen en daar gecontroleerd worden onder neutrale vlag deelnemen.

De lijn van de internationale ijshockeybond is daarentegen weer het andere uiterste. Die bond had in 2019 al het WK ijshockey van 2023 aan Rusland toegewezen en nu de straf is gehalveerd gaat dat toernooi gewoon door.

Wat betekent de schorsing voor het voetbal?

Een deel van het EK, komende zomer, wordt gewoon (deels) in Rusland afgewerkt. Sint-Petersburg is een van de twaalf speelsteden en blijft dat ook. De straf voor Rusland geldt voor grote bonden en volgens de regels van het WADA is de UEFA geen grote mondiale bond.

En dus was het aan de UEFA om te beslissen of Sint-Petersburg speelstad mocht blijven.

Rusland mag volgens de uitspraak de kwalificatieduels voor het WK in het najaar van 2022 gewoon als Russisch team spelen, met een Russisch shirt en een Russische vlag. Maar als ze zich kwalificeren, spelen ze het eindtoernooi in Qatar onder neutrale vlag.

Kun je aan de neutrale sporter zien of hij of zij uit Rusland komt?

Het enige wat echt verboden is, is de Russische vlag en het spelen van het volkslied, daar is atletenorganisatie Global Athlete boos over. Zij vinden de uitspraak een zwarte dag voor de sport. Een shirt mag de Russische kleuren hebben en zelfs het woord 'Russia' mag erop staan. Als er maar in even grote letters ook het woord 'neutral athlete' op staat.

Wordt Rusland dan eigenlijk wel echt gestraft?

Ja, want Rusland is nu als land is officieel bestraft door het hoogste gerechtsorgaan in de sport vanwege grootscheepse malversaties, een unieke beslissing.

Maar de manier waarop roept bij veel sporters en antidopingorganisaties frustratie op en dat snapt Marjan Olfers wel. "Het zou puur juridisch moeten zijn, maar je ziet aan de hele aanloop en aan het hele proces dat het politiek geworden is."

"Ik vind het nu lastig te beoordelen hoe onafhankelijk het allemaal is. En nu de straf gehalveerd is, kun je bijvoorbeeld ook niet meer uitsluiten dat Rusland zich kandidaat stelt voor de Olympische Spelen van 2034. We willen het misschien niet, maar het kan wel."