Woede in Nigeria na ontvoering 300 schoolkinderen: 'We zijn overgeleverd aan misdadigers'

Wat is het lot van meer dan driehonderd jongens, die afgelopen vrijdag met veel geweld werden ontvoerd uit een kostschool in het noorden van Nigeria? Onrust over die vraag houdt het land al dagen bezig.

De school, waar meer dan 800 kinderen verbleven, werd omsingeld en beschoten door zwaarbewapende mannen. Die ontvoerden de jongens naar het nabijgelegen oerwoud. De aanslag werd zaterdag opgeëist door terreurbeweging Boko Haram, die vandaag ook een video verspreidde waarin jongens te zien zijn in een bos. Of dat ook echt de ontvoerde jongens zijn, is nog niet officieel bevestigd.

De 17-jarige Usama wist aan de ontvoerders te ontsnappen. In de video vertelt hij hoe de ontvoering eraan toe ging:

Inwoners van de regio zijn woedend. In het noorden van Nigeria zijn aanslagen en ontvoeringen al jaren aan de orde van de dag. "We zijn overgeleverd aan wrede misdadigers, bandieten, kidnappers, gewapende overvallers, verkrachters en andere geharde criminelen", zegt activist Balarabe Ruffin tijdens een lokale demonstratie tegen persbureau Reuters.

Ook in andere delen van het land is er verontwaardiging: de hashtag #BringBackOurBoys is al dagen trending topic op Twitter.

Einde aan Boko Haram

De frustratie richt zich vooral op Muhammadu Buhari, de president van Nigeria. Hoewel die vrijdag in de buurt was van de school waar de ontvoering plaatsvond, besloot hij geen bezoek te brengen aan de radeloze ouders. En dat terwijl Buhari in 2015 juist verkozen was met de campagnebelofte hard op te treden tegen Boko Haram.

Buhari beweerde in 2017 al dat Boko Haram in de praktijk verslagen was, maar de terreurbeweging blijft opduiken. Als de groep inderdaad achter deze ontvoering zit, is dat zelfs bewijs dat Boko Haram zijn werkterrein uitbreidt. De school ligt namelijk tientallen kilometers ten westen van het gebied waar Boko Haram normaliter opereert.

Onderwijs in gevaar

De terroristen van Boko Haram staan bekend als extreem gewelddadig. Volgens schattingen van de regering zijn bij aanslagen sinds 2009, toen de beweging actief werd, meer dan 30.000 Nigerianen omgekomen. Zo'n twee miljoen mensen sloegen op de vlucht.

Dat Boko Haram vaak scholen als doelwit kiest, is niet toevallig; letterlijk vertaald betekent hun naam 'Westers onderwijs is verboden'. De beweging wil dat het land geregeerd wordt volgens fundamentalistische islamitische principes. Onderwijs, vooral voor meisjes, zien ze als schadelijk.

Om andere kinderen te beschermen besloot de gouverneur van Kanaka na de ontvoering alle kostscholen in zijn staat te sluiten. Ook scholen in omliggende staten zijn dicht, tot frustratie van mensenrechtenorganisaties. "Scholen moeten veilige plekken zijn. Geen enkel kind zou moeten kiezen tussen onderwijs en zijn leven," zei een woordvoerder van Amnesty International.

Toch is dat volgens de organisatie precies wat er in Nigeria gebeurt. "We zien kinderen die moeten stoppen met school na aanvallen op hun dorp, en leraren die moeten vluchten voor geweld." De Nigeriaanse lerarenvakbond dreigt nu met een nationale staking en eist dat de regering iets doet aan de veiligheidssituatie in het noorden.

Kindsoldaten

De slogan BringBackOurBoys brengt in Nigeria pijnlijke herinneringen naar boven aan de campagne BringBackOurGirls, die volgde op de ontvoering van 276 schoolmeisjes door Boko Haram in de stad Chibok in 2014. Ongeveer de helft van hen is inmiddels teruggevonden, vaak zwaar getraumatiseerd. Zo'n honderd meisjes worden nog vermist.

Dat doet het ergste vrezen voor de jongens uit Katsinga. Volgens een regeringswoordvoerder is er contact met de ontvoerders en onderhandelt de regering, maar het is onduidelijk of dat klopt.

Hoe dan ook dringt de tijd, vrezen experts. De meisjes die in 2014 werden ontvoerd, moesten zich van hun ontvoerders bekeren tot de islam en werden vaak uitgehuwelijkt aan strijders. Anderen werden door Boko Haram ingezet als zelfmoordterrorist. Als de terreurgroep inderdaad achter de ontvoering zit van deze jongens, is de kans groot dat ze worden ingelijfd als kindsoldaat.