'Polen en Hongarije zoeken zondebok en dat is Nederland'
Het gaat hard tegen hard in het gevecht om het Europese geld. "Polen en Hongarije hebben een vijand nodig en dat is Nederland", zegt Eurocommissaris Frans Timmermans.
Bij de Europese top donderdag moeten de regeringsleiders de begrotingsdiscussie zien op te lossen. Het klimaatdoel voor 2030 ligt ook op tafel, maar dat is volgens Timmermans de minst controversiële van alle discussies. "Op klimaat zit het niet echt knel, daar heb je de landen naar elkaar zien toegroeien."
Bij de begroting is dat niet zo. Polen, Hongarije en ook Slovenië hebben een veto uitgesproken, omdat ze niet willen dat Brussel zich bemoeit met hun rechtsstaat. Timmermans hekelt die opstelling. "Als we de economie niet kunnen steunen, dan gaan er heel veel bedrijven onnodig omvallen en raken veel meer mensen in Europa hun baan kwijt."
Haat
Nederland speelt volgens de Hongaren een bedenkelijke rol bij die discussie. De Hongaarse regeringswoordvoerder Zoltán Kovács zei eerder deze week dat Nederland lege taal gebruikt en afgelopen zomer vroeg premier Orbán zich hardop af waarom de Nederlandse premier hem haat. "Ik weet niet of er een persoonlijke reden is, maar hij valt me zo hard aan."
Volgens Timmermans is ons land de zondebok waar Hongarije en Polen naar op zoek zijn. Hij weet hoe het werkt. In de vorige Europese Commissie was Timmermans verantwoordelijk voor het handhaven van de rechtsstaat en kwam toen regelmatig in botsing met de landen die het niet zo nauw namen met onder meer de persvrijheid.
Timmermans werd op grote billboards in Boedapest afgebeeld als de man die samen met toenmalig voorzitter Juncker het land wilde volstoppen met migranten. Uiteindelijk werden de grote posters weggehaald, na druk uit andere landen.
Woede
"Ze hebben altijd iemand nodig op wie ze hun woede kunnen richten", zegt Timmermans. "Dat is hun methode. De vijand moet mythische proporties krijgen, dat moet een hele kwaaie figuur worden en die hoort dan persoonlijk te worden aangevallen. Zo bedrijven ze politiek."
De Hongaren hebben de afgelopen jaren hun pijlen gericht op politici zoals Judith Sargentini (GroenLinks). Die zorgde ervoor dat het Europees Parlement een strafprocedure tegen het land begon, waarbij uiteindelijk het stemrecht in de Europese Unie kan worden ontnomen. En ook tegen de oud-leider van de Europese liberalen Guy Verhofstadt werd herhaaldelijk actiegevoerd.
Als het je overkomt, zoals nu bij premier Rutte, dan is het advies van Timmermans: blijf er heel rustig onder, laat het je niet van je stuk brengen. "Dit soort politici doet dat, omdat ze altijd veel te veel beloven en dat kunnen ze dan niet waarmaken. Laat je ook niet meetrekken in die persoonlijke aanvallen, want als zij met modder gaan gooien, dat zijn ze gewend, dat kunnen ze goed. Laat je niet afleiden en blijf vasthoudend, zakelijk. Gelukkig heeft Nederland een premier die zich daar niet door van het stuk laat brengen."
In de wind
Minister Blok liet vandaag na afloop van een vergadering in Brussel weten dat hij niet onder de indruk is van de dreigementen. "Ik praat gewoon met mijn Poolse en Hongaarse collega." Hij vindt het ook niet gek. "We staan af en toe flink in de wind. Dat hebben we gezien met de discussie rond de toetreding van Albanië en Noord-Macedonië, ook daar kregen we veel kritiek. Deze zomer was er veel kritiek op ons land vanwege de begroting. Dat hoort erbij."