'Steeds meer ouderen overlijden door extreme hitte'

De klimaatverandering en de steeds hogere temperaturen op aarde leiden in de hele wereld tot een sterke toename van het voortijdig overlijden van ouderen. In 2018 overleden bijna 300.000 mensen boven de 65 jaar aan de gevolgen van extreme hitte, komt naar voren uit internationaal onderzoek.

Dat aantal is in twintig jaar tijd met 54 procent toegenomen, staat in de jongste editie van een jaarlijks rapport over het verband tussen klimaatverandering en gezondheid van het gezaghebbende medische vakblad The Lancet. Aan de studie hebben 35 onderzoeksinstituten en VN-instanties meegewerkt.

Doordat het in landen als India en Indonesië steeds heter wordt, is het steeds moeilijker en soms zelfs onmogelijk om daar nog in de buitenlucht te werken. Dat is volgens het onderzoek in 2019 ten koste gegaan van ruim 300 miljard arbeidsuren, waar dat in 2000 nog geen 200 miljard uur was.

De onderzoekers waarschuwen dat deze trend een toenemende druk op de door de coronapandemie toch al zwaar belaste gezondheidszorg zal leggen. Dat geldt ook als er volgend jaar op grote schaal vaccins tegen het coronavirus beschikbaar zijn.

Ze wijzen erop dat de coronapandemie heeft laten zien wat dergelijke crises, die ook kunnen worden veroorzaakt door klimaatverandering, voor de zorg kunnen betekenen.

"Hoe rijk een land ook is, dat biedt geen bescherming tegen de gevolgen van een gemiddelde wereldwijde temperatuurstijging van 1,2 graden", zegt hoogleraar intensieve zorg Hugh Montgomery van University College in Londen, die betrokken was bij het onderzoek. Vergeleken met het tijdperk voor de industriële revolutie in de 19de eeuw is het nu 1,2 graden warmer op aarde. "Branden, overstromingen en hongersnoden laten zich niet tegenhouden door nationale grenzen of bankrekeningen."

Ernstige gevolgen

Voorbeelden van de gevolgen van klimaatverandering voor de gezondheid zijn in alle werelddelen zichtbaar, signaleert het rapport verder. Voorbeelden zijn de verspreiding van het knokkelkoortsvirus in Zuid-Amerika, hart- en longproblemen als gevolg van hittegolven en bosbranden in Australië, Noord-Amerika en Europa, en ondervoeding en geestelijke aandoeningen in China, Bangladesh, Ethiopië en Zuid-Afrika.

In 128 landen is sinds 2000 het aantal mensen dat te maken krijgt met bosbranden toegenomen. De risico's daarop zijn het grootst in Libanon, Kenia, Zuid-Afrika en de VS.

Van de ruim 800 steden waarnaar in het onderzoek is gekeken, vreest twee derde dat de klimaatverandering ernstige gevolgen gaat krijgen voor de plaatselijke gezondheidszorg.

Van de 101 onderzochte landen heeft maar de helft plannen klaarliggen om de gevolgen van klimaatverandering voor de volksgezondheid op te vangen, stellen de onderzoekers vast. Slechts vier landen geven aan dat ze daar ook geld voor hebben.