Schokkende details in rapport over Australische executies Afghanistan
"Dit is misschien wel het meest beschamende hoofdstuk uit de militaire geschiedenis van Australië." Onderzoeksrechter Brereton velt een snoeihard oordeel over Australische commando's in Afghanistan, die tientallen oorlogsmisdaden zouden hebben gepleegd.
Details blijven in het rapport gecensureerd, deels uit privacyoverwegingen en staatsveiligheid, maar ook omdat veel zaken nog een strafrechtelijk vervolg zullen krijgen. Toch rijst er ook uit de stukken die niet zijn weggelakt een schokkend beeld.
Defensiechef Angus Campbell presenteerde de conclusies van het onderzoek:
Zo komt keer op keer dezelfde zinsnede terug: "... doodde moedwillig en onrechtmatig een Afghaanse man die niet gewapend was en geen dreiging vormde". Niet alleen waren de slachtoffers altijd ongewapend, soms waren ze zelfs gewond of geboeid.
Het meest gedetailleerde verhaal dat in het rapport (.pdf) is opgenomen komt uit 2012. "... nam een ongewapende Afghaan die buiten gevecht was gesteld en geen dreiging vormde naar een afgelegen deel van de basis. Daar dwong hij hem op de grond en, aangemoedigd door ..., schoot hem in zijn hoofd, met de dood tot gevolg."
In totaal is er in 23 van de 57 onderzochte gevallen geloofwaardig bewijs dat er oorlogsmisdaden zijn gepleegd. Daarbij kwamen 39 Afghanen om het leven. Er zijn 25 verdachten.
Geregeld werden er voorwerpen bij lichamen neergelegd om te bewijzen dat een Afghaan een vijand was. Throwdown is de term die het rapport gebruikt voor wapens of communicatieapparatuur die zo werden achtergelaten. Commando's namen ze zelfs in hun ransel mee op patrouille.
Verder wisten militairen belastende foto's en stelden ze valse gevechtsverklaringen op. Bij verschillende incidenten claimden militairen bijvoorbeeld dat ze uit noodweer hadden gehandeld, bijvoorbeeld omdat een Afghaan naar een wapen had gegrepen, in een hinderlaag had gelegen of tegen de Australiërs optrok. "Leugens om te voorkomen dat de waarheid bekend werd", concludeert het rapport.
Verziekte cultuur
Leidinggevenden deden vaak niks om geweld te voorkomen. Soms moedigden ze het zelfs aan, staat in het rapport.
"Er waren momenten waarop nieuwe leden van een patrouille gedwongen werden een gevangene neer te schieten, zodat die militair zijn eerste slachtoffer had gemaakt", zei defensiechef Angus Campbell bij de presentatie van het rapport. "Dit walgelijke gebruik stond bekend als blooding."
Campbell spreekt van een verziekte cultuur, waarin "militaire uitmuntendheid gemengd werd met ego, elitarisme en arrogantie". Hij heeft excuses aangeboden aan zijn Afghaanse collega's en bereidt negentien strafzaken voor. Het squadron dat zich schuldig maakte aan de misdaden, is ontbonden.
