Zorgen over opkomst bij herindelingsverkiezingen vandaag
115.000 stemgerechtigden in zeven gemeenten in Groningen en Noord-Brabant kunnen vandaag hun stem uitbrengen voor een nieuwe gemeenteraad.
Zowel de betrokken gemeenten als het Rijk zijn bang dat veel mensen thuisblijven uit angst voor besmetting met het coronavirus. Daarom zijn de gemeenten samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken al vroeg begonnen met extra maatregelen om de veiligheid te borgen.
In de betrokken gemeenten zijn diverse maatregelen genomen. Extra personeel moet ervoor zorgen dat alle kiezers zich aan de coronamaatregelen houden en dat de stembureaus niet te vol worden. Ook komen er spatschermen. Op de stembureaus wordt gedurende de dag geregeld schoongemaakt en bij de verkiezingen In het noorden mogen kiezers het rode potlood dat ze gebruiken mee naar huis nemen.
Dat is bijvoorbeeld het geval in Delfzijl:
Verder zijn, om voldoende locaties te hebben en de anderhalve meter in acht te kunnen nemen, diverse stembureaus verplaatst naar sporthallen en andere grote ruimten.
Om bewoners van zorgcentra in de gelegenheid te stellen hun stem uit te brengen, worden mobiele stembureaus geplaatst, die uitsluitend toegankelijk zijn voor de bewoners en het personeel. In Vught loopt vandaag een pilot met een stemstraat, waarbij kiezers vanuit hun auto hun stem kunnen uitbrengen.
Zorgen over opkomst
Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken roept iedereen op om zoveel mogelijk te gaan stemmen: "Het is veilig, we hebben er rekening mee gehouden. En als je je toch zorgen maakt of je niet lekker voelt: machtig dan iemand anders."
Toch hebben politici in de herindelingsgemeenten zorgen over de opkomst. Fractievoorzitter Michel Versteeg van Gemeentebelangen Vught, de grootste partij, houdt zijn hart vast over de opkomst: "Normaal hebben we hier opkomstcijfers van boven de 55 procent. Wat als het nu maar 30 procent wordt? Dan vraag ik me al: wie vertegenwoordig ik nu eigenlijk?"
Lijsttrekker Annalies Usmany van Lokaal Belang Eemsdelta: "Bij ons in het noorden is corona minden heftig. Campagne voeren kon alleen online maar dat hebben we vrij heftig gedaan, ik hoop op een opkomst van rond de 45 procent."
Burgemeester Beukema van Delfzijl vreest voor een historisch lage opkomst, die bij herindelingsverkiezingen toch al gemiddeld zo'n 10 procent lager is. Hij is teleurgesteld dat het bij deze verkiezingen nog niet mogelijk is om met drie volmachten te stemmen, in plaats van twee. "De verruiming van de machtigingen en het briefstemmen had hier mogelijk ook een bijdrage kunnen leveren aan de opkomst. Het is jammer dat dat niet gelukt is."
Oefening voor Tweede Kamerverkiezingen
In Den Haag wordt de gang van zaken in Groningen en Noord-Brabant extra in de gaten gehouden. Ollongren voert vandaag digitale gesprekken met lokale bestuurders en politici. Ze beschouwt de herindelingsverkiezingen van vandaag "een klein beetje als een oefening op weg naar maart".
De deelnemende gemeenten geven zoals altijd gedurende de dag via sociale media updates over de opkomstcijfers. Ook de traditionele uitslagenavonden zijn online te volgen: elke deelnemende gemeente houdt belangstellenden via een livestream op de hoogte van de tussenstanden en uitslagen. Overigens doen aan de herindelingsverkiezingen veel plaatselijke groeperingen mee, dus het is moeilijk om er grote conclusies uit te trekken over de landelijke trends.
Onderzoeksbureau Ipsos houdt een pilot om te onderzoeken hoe er een betrouwbare exitpoll kan worden gegeven van verkiezingen in coronatijd.
