De bibliotheek lijkt steeds meer op een buurthuis
De bieb verandert. Er is al jarenlang een verschuiving gaande van de klassieke uitleenbibliotheek naar de brede maatschappelijke bibliotheek, die extra activiteiten organiseert. In 2014 werden er nog 72.000 activiteiten georganiseerd door de Nederlandse bibliotheken, maar vorig jaar waren dat er drie keer zoveel: 220.000. Dat varieert van meditatie tot leesclubs en van knutselen voor kinderen tot hulp bij het invullen van belastingformulieren.
Volgens woordvoerder Lennart de Jong van de Koninklijke Bibliotheek zijn de activiteiten een gevolg van de veranderende rol van bibliotheken. De verspreiding van informatie is de afgelopen jaren sterk veranderd, net als de vraag van consumenten. Er gebeurt steeds meer digitaal en daardoor moesten bibliotheken wel meeveranderen, zegt hij.
'Wegwijzer van de samenleving'
Volgens directeur Geja Olijnsma van de bibliotheek in Venlo worden bibliotheken steeds meer "de wegwijzer van de samenleving". "Vroeger kwam je naar de bibliotheek als je iets wilde opzoeken in de encyclopedie. Google geeft je die algemene antwoorden nu", zegt Olijnsma. "Maar heb je een persoonlijke vraag over bijvoorbeeld erfrecht, of heb je hulp nodig bij het invullen van het donor- of belastingformulier, dan kun je daarvoor bij de bieb terecht."
De bibliotheken moesten vorige week vanwege de coronamaatregelen tijdelijk sluiten; alle voorzichtig geplande activiteiten werden geannuleerd. Maar na protest van bibliotheken besloot het kabinet vorige week dat voor sommige activiteiten, zoals huiswerkbegeleiding, een uitzondering mag worden gemaakt.
In de bieb van Venlo wordt er bijvoorbeeld tijdens corona toch huiswerkbegeleiding gegeven, in de kelder. Ook in andere bibliotheken zijn er activiteiten, al is het op zeer kleine schaal. De Jong: "Door corona blijkt dat onze functie belangrijker en breder is dan alleen het uitlenen van boeken, muziek en games."
De gedwongen sluiting door corona heeft de bibliotheken ook online creatiever gemaakt. Er werden meer digitale boeken uitgeleend en allerhande activiteiten die normaal in de bieb georganiseerd worden (zoals spreekuren) zijn naar de online bibliotheek verhuisd.
Middel tegen ontlezing
Een steeds groter wordend probleem voor bibliotheken is de ontlezing van de jeugd. Verklaringen daarvoor zijn het gebruik van smartphones, informatiemoeheid (er is altijd overal informatie om je heen) en concentratieproblemen. Kinderen zijn sneller afgeleid door de steeds drukker wordende omgeving.
Daarnaast wordt lezen door leerlingen in het onderwijs te veel ervaren als plicht, in plaats van iets leuks. Door de vele activiteiten voor kinderen en jongeren komen ze in de bibliotheek op een andere manier in aanraking met boeken en lezen en wordt de associatie met lezen positiever.
