Huisartsen: kwetsbare mensen nog verder in verdrukking door corona
Kwetsbare mensen in achterstandswijken worden door de coronacrisis nog kwetsbaarder. Ze komen bovendien vaak nog verder in de problemen, signaleren huisartsen die werkzaam zijn in deze buurten.
Het gaat om een groep die vaak informatie over het virus en de maatregelen niet begrijpt. Ook gaan ze bij klachten te laat naar de huisarts, omdat ze bang zijn besmet te raken. Soms komen ze helemaal niet meer buiten, waardoor hun gezondheid nog verder achteruitgaat.
Dat leidt er soms toe dat mensen de behandeling die ze nodig hebben te laat krijgen. "Onlangs belde een patiënt. Haar man heeft diabetes en was in de war, zelf hoestte ze erg. Ze zijn laaggeletterd en wisten niet hoe ze een afspraak moesten maken om getest te worden. Ook waren ze bang dat ze misschien in het ziekenhuis moesten worden opgenomen", vertelt huisarts Nienke de Graauw die werkt in de Schilderswijk in Den Haag.
"De man was er erg slecht aan toe en moest meteen naar het ziekenhuis. Drie dagen later is hij overleden." Ze handelden uit angst, zegt De Graauw. "Als ze eerder aan de bel hadden getrokken was het misschien anders afgelopen."
Geen onwil
Annemaaike Roeters is huisarts in in de Utrechtse wijk Zuilen. Ook zij ziet dat patiënten soms de verkeerde beslissingen nemen. "Mensen komen bij ons de praktijk binnen en vertellen dan dat ze straks een afspraak hebben bij de teststraat." Toch is het geen onwil zegt ze. "Mensen schamen zich vaak als ze de informatie niet begrijpen."
De praktijk waarin Roeters werkt heeft zo'n 5500 patiënten. "De meesten van hen zijn wel bekend met de basisregels, maar niet iedereen kan zich daar altijd aan houden. "Dan vertellen ze me dat ze werk hebben waarbij bij ze geen afstand kunnen houden, omdat ze bijvoorbeeld met zijn tweeën dingen moeten tillen."
Ernstiger ziek
Aan de andere kant van Utrecht, in de wijk Hoograven, werkt huisarts Barbara Benard al twintig jaar. "We hebben een gemixt patiëntenbestand. Migranten, ex-asielzoekers maar ook veel nieuwkomers. In totaal zo'n 9300 die bij onze praktijk staan ingeschreven."
Zij ziet dat vooral mensen van niet-westerse komaf ernstig ziek worden van corona. "Zes, zeven mensen uit mijn praktijk zijn opgenomen in het ziekenhuis, één van hen overleden, twee konden gelukkig weer snel naar huis. Het zijn allemaal mensen van niet-westerse afkomst."
Lage 'gezondheidsvaardigheden' spelen daarbij een rol, zegt Benard. "Ze zijn slecht in taal en bellen vaak te laat naar de praktijk. Dan is vaak niet meteen duidelijk hoe ziek ze al zijn."
Als je de taal niet goed kent of je kijkt naar buitenlandse zenders, dan is het moeilijk om alles te begrijpen.
Richard Starmans is huisarts en adviseur van het landelijk netwerk van huisartsen die werken in achterstandswijken. "Mensen in deze wijken worden harder geraakt door corona. Ze hebben vaak al een slechtere gezondheid: diabetes en obesitas komen veel vaker voor." En dat heeft gevolgen. "Als ze dan besmet raken, worden ze vaak veel zieker."
Van collega's uit andere achterstandswijken hoort hij dat veel patiënten agressief worden uit onmacht. "We moeten nu veel vaker vragen of mensen een foto willen opsturen als ze een klacht hebben, dat is voor velen heel lastig. Ze zeggen dan: ík wil gewoon een afspraak, ik heb m'n zorgpremie toch betaald'."
"We kijken met miljoenen mensen naar de persconferenties, maar als je de taal niet goed kent of je kijkt naar buitenlandse zenders dan is het heel moeilijk om alles te begrijpen."
Het moet simpeler
"Er is eenvoudige informatie, maar die moet gewoon beter verspreid worden", zegt hoogleraar gezondheidsverschillen Maria van den Muijsenbergh. "Als mensen getest worden, geef ze een folder mee met eenvoudige plaatjes en simpele taal. Wat mag je nu wel, wat mag je niet. En wat kun je tegen je baas zeggen."
