Renske uit Zwolle raakte ernstig gewond door ongeluk met historisch wapen

Wat een mooie dag had moeten worden bij kasteel Huis Bergh in 's Heerenberg, werd voor Renske Konijnenbelt uit Zwolle een zwarte dag. Ze keek op Tweede Pinksterdag 2019 met haar gezin naar de nagespeelde Slag om Bergh uit de middeleeuwen. Maar tijdens het schouwspel wordt ze in haar buik geraakt door een houten stok die per ongeluk was afgeschoten.

Tegen de musketier die de stok afvuurde werd twee weken geleden een werkstraf van 80 uur geëist. Vandaag doet de rechter uitspraak.

De betrokken musketier was vergeten zijn zogeheten pompstok na het laden uit zijn wapen, een musket, te halen. Met de houten stok stampt de musketier normaal gesproken alleen het kruit in zijn geweer aan, maar deze keer ging het wapen af terwijl de stok er nog in zat. Renske, die recht tegenover de musketier stond, kreeg de stok met hoge snelheid in haar buik, waardoor haar endeldarm, dikke darm en dunne darm werden geperforeerd.

Het had ook heel anders kunnen aflopen

Tijdens de rechtszaak vertelde Renske twee weken geleden dat ze verging van de pijn, terwijl de acteurs doorgingen met het spel en er om haar heen opnieuw schoten klonken. "Vlees, huid en vet kwam uit mijn buik", herinnert ze zich. Haar kinderen keken toe hoe ze de pompstok snel uit haar buik wist te trekken en om hulp schreeuwde. Niet veel later arriveerde de ambulance.

Bijna twee weken lag ze in het ziekenhuis en realiseerde zich dat het incident ook heel anders had kunnen aflopen. "Wat als de pompstok mijn kinderen had geraakt, of mijn vitale organen?"

Inmiddels is ze lichamelijk aan de betere hand, maar psychisch kampt ze nog steeds met klachten, zoals herbelevingen van het ongeluk en angst voor harde knallen.

Voor Renske is het vooral belangrijk dat organisatoren lering trekken uit het ongeluk. "Ik hoop dat organisaties beter kijken naar veiligheid", zegt ze tegen Omroep Gelderland.

De pompstok werd afgevuurd door een 67-jarige man uit Lichtenvoorde, die al ruim 18 jaar historische wapens bedient tijdens evenementen. Nooit eerder ging er daarbij iets mis, zei hij tijdens de rechtszaak: "Het gaat om een split second, je bent bezig met de handelingen, het gevecht, het gaat zo snel. Dat moment dat ik mijn pompstok kwijt was, stortte mijn wereld in, verschrikkelijk. Ik heb altijd gezegd, ik hoop dat dit soort dingen nooit gebeurt."

De musketier is inmiddels gestopt met zijn hobby. Hij heeft zijn wapenvergunning kort na het incident ingeleverd. "Ik heb daarna nog een evenement bezocht, maar was twee dagen van slag."

Volgens de officier van justitie heeft de man het niet expres gedaan, maar had hij anders kunnen handelen en is er daarom sprake van verwijtbare onvoorzichtigheid. Een werkstraf voor de duur van 80 uur, waarvan 40 uur voorwaardelijk, vindt de officier passend.

Regels inmiddels wel aangepast

Renske hoop na vandaag weer een hoofdstuk af te sluiten "Voor mijn verwerking is het heel fijn dat er mensen naar gekeken hebben, en hebben onderzocht hoe het mis heeft kunnen gaan." Al blijven er ook vragen onbeantwoord. "Ik ben me heel vaak blijven afvragen: waarom stonden wij als publiek in de vuurlinie, hoezo mochten wij daar eigenlijk staan? Er stonden ook kinderen."

Bij de veldslagen wordt er in principe alleen geschoten met losse flodders, toch vindt Renske dat er te veel risico is genomen door het publiek op dertig meter te laten toekijken. "Waarom heeft niemand dat bedacht toen het evenement georganiseerd werd?"

Kasteel Huis Bergh, organisator van het evenement, wil zolang de zaak onder de rechter is niet reageren. Ook de Compagnie Grolle, die met tientallen acteurs meewerkte aan de veldslag, wil niet op het ongeluk ingaan.

Wel zijn twee dagen na het ongeluk in 's-Heerenberg de landelijke regels voor het gebruik van vuurwapens bij historische veldslagen aangepast. "Het is niet toegestaan te vuren in de richting van het publiek", valt te lezen in het nieuwe reglement van het Landelijk Platform voor Levende Geschiedenis. Hier zijn zo'n 50 re-enactment-verenigingen in Nederland bij aangesloten.

Of het ongeluk bij de Slag om Bergh de directe aanleiding is geweest voor het aanscherpen van de regels wil het platform niet zeggen.