Asscher: PvdA alleen in volgend kabinet met andere linkse partij erbij

De PvdA wil alleen meeregeren in een volgend kabinet als GroenLinks, de SP of allebei die partijen ook in de coalitie zitten. Dat liet lijsttrekker Lodewijk Asscher weten na de presentatie van het concept-verkiezingsprogramma op een mbo in Heerenveen. "Het liefst helemaal niet met de VVD, maar als ik nu naar de peilingen kijk, moeten we dat maar afwachten."

Asscher zei dat de PvdA zijn lesje heeft geleerd, doelend op de regeerperiode met de VVD in het kabinet-Rutte II die werd gevolgd door een enorme verkiezingsnederlaag. Hij zei dat hij de ideeën van de partij het beste kan realiseren met bondgenoten.

Verkiezingspunten

Enkele punten uit het concept-verkiezingsprogramma zijn: het verlagen van de zorgpremie, een verhoging van het minimumloon, de AOW en de bijstand, gratis kinderopvang en een werkgarantie voor iedereen die zijn baan verliest.

De oppositiepartij komt met een lijst voorstellen om de door hen geconstateerde grote ongelijkheid tussen mensen te verkleinen. PvdA-leider Asscher vindt dat de coronacrisis duidelijk maakt dat er "te veel verdeeldheid" is en dat moet veranderen op terreinen van werkgelegenheid, zorg, onderwijs en de woningmarkt.

Gratis lerarenopleiding

Het salaris van zorgpersoneel en leerkrachten moet omhoog en de werkdruk omlaag, zegt de partij. De opleiding voor basisschoolleraar moet gratis worden voor degenen die er ten minste vijf jaar blijven werken. Ook wordt voorgesteld om de basisbeurs opnieuw in te voeren.

De kinderopvang wordt omgevormd tot een gratis voorschool voor alle kinderen. Er komt een offensief tegen laaggeletterdheid onder jongeren en vanaf 16 jaar mogen zij stemmen. "Zo krijgen jongeren een stem."

In het concept-programma staat ook dat er jaarlijks 100.000 betaalbare woningen moeten worden gebouwd. Een aparte minister voor Wonen gaat zorgen dat huisjesmelkers boetes krijgen bij het vragen van een te hoge huur. Speculanten krijgen een bouwplicht en moeten hun winsten ook besteden aan het bouwen voor starters en ouderen.

Kilo frikandellen

Het eigen risico in de zorg wordt, als het aan de oppositiepartij ligt, stapsgewijs afgeschaft. De btw op groenten en fruit gaat naar nul om gezond eten goedkoper te maken. "Een kilo appels is nu duurder dan een kilo frikandellen." Wegwerpplastic wordt verboden, tasjes worden beprijsd om de oceanen plasticvrij te maken en er moeten veel meer bomen worden geplant.

De PvdA zet fors in op werk. "Alle werkenden kunnen rekenen op hulp bij pech en op een fatsoenlijk pensioen", zegt Asscher. Met een werkgarantie worden mensen die hun baan verliezen naar een andere baan begeleid en er komen crisisbanen. Werklozen worden ingezet in sectoren met een tekort aan personeel, zoals de GGD, zorg en onderwijs. Er worden 100.000 basisbanen gecreëerd voor "mensen die nu aan de kant staan".

Afrekening met vorige kabinet

"Het nieuwe verkiezingsprogramma is een afrekening met de periode dat de PvdA samen met de VVD regeerde in het kabinet-Rutte II", zegt politiek verslaggever Wilco Boom. "De partij keert zich nu tegen besluiten waar ze toen achter stond, zoals de verhuurdersheffing, het eigen risico in de zorg en het leenstelsel."

"De PvdA kiest ervoor weer een meer klassiek linkse, sociaaldemocratische partij te zijn. Ook de keuze van Asscher om niet zonder GroenLinks en/of de SP te willen regeren duidt op een koerswending naar links", zegt Boom.

Nieuw toptarief

De partij erkent dat de plannen geld kosten en daarom moeten bedrijven die het milieu vervuilen hogere belastingen gaan betalen, net als techbedrijven als Google en Facebook. Voor topinkomens komt er een nieuw toptarief van 60 procent en een hogere vermogensbelasting.

Het verkiezingsprogramma wordt in januari definitief vastgelegd.