Opnieuw meer vlees gegeten in Nederland

Hoewel vleesvervangers aan populariteit winnen, is er voor het tweede jaar op rij in Nederland meer vlees gegeten. Gemiddeld werd er vorig jaar 39 kilo vlees gegeten, een paar honderd gram meer dan een jaar eerder. Dat komt naar voren in een jaarlijks onderzoek van de Wageningen Universiteit in opdracht van dierenwelzijnsorganisatie Wakker Dier.

Doordat er per persoon 0,5 kilo meer vlees werd gegeten - totaalgewicht inclusief karkas - kwam de gemiddelde vleesconsumptie van een Nederlander uit op 39 kilo - vlees zonder karkas - in 2019.

Tussen 2009 en 2016 was er elk jaar een daling van de vleesconsumptie, maar sindsdien is het cijfer weer gestegen. Volgens onderzoeker Hans Dagevos zitten we daardoor nu op het niveau van 2007: "Omdat we weer meer vlees zijn gaan eten, hebben we de geboekte winst van de jaren ervoor tenietgedaan."

Horeca en toeristen

Dat er in Nederland wederom meer burgers, biefstukken of kippenpoten worden gegeten, verklaart Dagevos door twee dingen: "Waar sommige mensen - ook wel flexitariërs genoemd - thuis niet tot nauwelijks vlees eten, wordt dat in de horeca weleens opzijgezet. De horeca blijft een groot aanbieder en promotor van vlees."

Ook kan het volgens hem liggen aan het groeiende aantal toeristen. In het onderzoek gaat het namelijk om vlees dat in Nederland wordt verkocht, dus ook wat toeristen op hun bordje krijgen. Dat het aantal toeristen in Nederland de afgelopen jaren is gegroeid, speelt dus ook een rol. "Maar dat neemt niet weg dat Nederlanders nog steeds veel vlees eten", zegt Dagevos. "Als je denkt dat veel mensen in Nederland vegetariër zijn, kijk je eigenlijk alleen naar je eigen bubbel."

Kip het populairst

De grootste stijging zat hem in de consumptie van kip: jaarlijks eet Nederland ruim 200 miljoen kippen. Dagevos denkt dat het te maken heeft met het grote aanbod en de veelzijdigheid van kippenvlees: "En het heeft ook de connotatie dat het gezond vlees is, in tegenstelling tot rood vlees."

Wakker Dier maakt zich zorgen om deze stijging. "Alles schreeuwt om vermindering van de vleesconsumptie. Klimaat, stikstof, ontbossing, onze gezondheid. En niet in de laatste plaats de dieren zelf. Een uiterst zorgelijke ontwikkeling," zegt Anne Hilhorst van Wakker Dier.

Ook vanwege de gezondheid is het beter om niet te veel vlees te eten. De Schijf van Vijf adviseert niet meer dan 500 gram vlees per week, maar in werkelijkheid ligt dat gemiddelde op 750 gram per week. Volgens Dagevos zou, als men zich aan deze richtlijnen zou houden, de vleesconsumptie al dalen naar zo'n 26 in plaats van 39 kilo vlees per persoon per jaar.

Mondiale trend

Willen we de vleesconsumptie naar beneden krijgen, dan kan er volgens Dagevos worden gekeken naar het aanbod, de alternatieven en spelen met prijzen. Voorspellingen laten namelijk zien dat er niet heel snel wat zal veranderen. Dagevos: "Gedragsverandering in eten gaat heel erg traag, en vlees blijkt sterk verankerd in onze eetcultuur."

Ook in de rest van de wereld zullen mensen eerder meer dan minder vlees gaan eten. Bij het toenemen van rijkdom, is het namelijk een soort natuurwet dat de vleesconsumptie meestijgt, zegt Dagevos. "In het Westen gebeurde dat na de Tweede Wereldoorlog, in andere delen van de wereld zien we dat de afgelopen decennia gebeuren."

Maar dat de cijfers van 2020 er anders dan anders uit zullen zien, dat lijkt zeker. Dagevos: "Door het sluiten van de horeca en het gedeeltelijk stilvallen van toerisme, zal er waarschijnlijk dit jaar in Nederland minder vlees worden verkocht."