Succesvolle crisismanager Ardern stevent af op monsterzege in Nieuw-Zeeland
Zaterdag gaan Nieuw-Zeelanders naar de stembus. Premier Jacinda Ardern is favoriet. De vraag is niet óf haar Labour Party de verkiezingen wint, maar met hoeveel voorsprong. Voor het eerst sinds de jaren 90 zou een eenpartijregering kunnen ontstaan.
Ardern (41) zal waarschijnlijk een stuk minder zenuwachtig zijn dan drie jaar geleden. Ze was destijds pas zeven weken lijsttrekker van de Labour Party en na de verkiezingen plotseling de jongste vrouwelijke premier ter wereld.
Momenteel vormt de Labour Party een coalitie met de centrumrechtse partij New Zealand First, maar een breuk tussen de twee partijen lijkt aanstaande. Het is vrijwel zeker dat Ardern een coalitie kan vormen met de Green Party, die qua gedachtengoed beter aansluit op de klimaatagenda van Ardern.
Judith 'Crusher' Collins
In de verkiezingsstrijd heeft Ardern een belangrijke tegenkandidaat: Judith 'Crusher' Collins van de conservatieve National Party. Zij kreeg haar bijnaam als minister van het Nieuw-Zeelandse gevangeniswezen. Toen straatraces veel overlast veroorzaakten in 2009, stelde zij wetgeving voor om de auto's van betrapte chauffeurs te 'crushen' (samen te persen).
Met haar harde opstelling vormt zij de tegenpool van de altijd empathische en naar verbinding zoekende Ardern. Zo droeg de premier een hijab na de aanslagen in Christchurch bij haar bezoek aan de moskeeën. Ze legde de nadruk op de zorg voor slachtoffers en weigerde de aanslagpleger bij naam te noemen en verdere aandacht te besteden aan zijn motieven.
Dat de twee belangrijkste kandidaten allebei vrouw zijn, is in Nieuw-Zeeland niet opvallend. Ardern is de derde vrouwelijke premier van het land en Nieuw-Zeeland was het eerste land ter wereld dat stemrecht voor vrouwen introduceerde.
Betekenis geven
Tijdens haar premierschap beviel Ardern van dochter Neve (2). Buitenlandse media berichten regelmatig over die opvallende combinatie. Zelf zei ze daar vorig jaar over: "Ik hoop niet dat ik bekend kom te staan als de vrouwelijke leider die beviel van een baby. Ik hoop dat ik genoeg voor elkaar krijg om bekend te staan als iemand die iets heeft betekend voor Nieuw-Zeeland."
Dat lijkt haar te gaan lukken. Als premier heeft Ardern een opvallend rijtje crises te verwerken gekregen: de dodelijkste aanslagen uit de geschiedenis van Nieuw-Zeeland (Christchurch), gevolgd door de vulkaanuitbarsting op White Island en een pandemie met de strengste regels wereldwijd.
Internationale media zoomen in op de empathische houding van Ardern, maar haar leiderschap kenmerkt zich ook door daadkracht. Vlak na de aanslag kwam er een verbod op semiautomatische wapens. Na de vulkaanuitbarsting, waarbij 21 toeristen om het leven kwamen, was ze nauw betrokken bij de reddingsoperatie. En moeilijke berichten in coronatijd verpakt ze op persconferenties in vriendelijke woorden.
Toch waarderen niet alle Nieuw-Zeelanders de overdaad aan complimenten voor Ardern. Eind vorig jaar was #turnArdern trending topic op Twitter. Het was een oproep om in kiosken de covers van internationale tijdschriften met Ardern op de voorkant om te draaien. "Mensen worden doodmoe van haar", zei initiatiefnemer Colin Wilson.
Internationale aandacht ontweken
In aanloop naar de verkiezingen ontstond zelfs de bizarre situatie dat de premier internationale media-aandacht ontweek uit angst voor positieve verhalen, vertelde haar perschef afgelopen maand.
De meeste kritiek krijgt Ardern op haar binnenlandse beleid. Een belangrijke verkiezingsbelofte was het verkleinen van de ongelijkheid. In de grootste stad, Auckland, zijn huizen duurder dan in Londen of New York in verhouding tot het gemiddeld inkomen, bleek uit onderzoek.
De Labour Party had daarom het plan opgevat om 100.000 betaalbare huizen te bouwen in tien jaar tijd, maar na twee jaar verdween het plan in de prullenbak. Het bouwen van huizen ging veel te langzaam: er waren in anderhalf jaar tijd 141 huizen opgeleverd in plaats van 1000. Bovendien bleken de huizen niet erg in trek.
De verkiezingen zullen uitwijzen hoe kwalijk zo'n niet-vervulde belofte voor Ardern is, maar afgaand op de peilingen lijkt ze zich weinig zorgen te hoeven te maken: haar leiderschap in crisistijd weegt zwaarder.
