'Verse koffie ruikt als uitlaatgassen', ervaren ex-coronapatiënten
Het is bekend dat plotseling verlies van smaak en/of reuk veelvoorkomende symptomen zijn van covid-19. Maar een deel van de ex-patiënten ervaart ruim een half jaar na hun besmetting nog altijd problemen met deze twee zintuigen.
"Mijn zweet ruikt naar uien en ik hoop dat het alleen in mijn hoofd zit", zegt Chantalle Mouwer. "Normaal rook het altijd neutraal. En het treft niet alleen geur maar ook smaak; heel veel zoete dingen en zuivel smaken bijvoorbeeld niet meer lekker. Cappuccino drink ik nog wel, maar ik geniet er niet meer van."
MRI-scan
De 37-jarige inwoner van Utrecht is getest op corona-antistoffen en daaruit bleek dat ze het virus heeft gehad. In maart kampte ze ook met acuut reuk- en smaakverlies. Mouwer herstelde daarvan, maar sinds juni is het probleem opeens terug en zijn veel geuren en smaken voor haar compleet veranderd. Ze onderging een MRI-scan op eventuele andere oorzaken. Volgens haar KNO-arts is het waarschijnlijk het gevolg van covid-19, legt Mouwer uit.
Ook radio-dj Domien Verschuuren heeft last van een vervormde smaak- en geurbelevenis. Zijn parfum ruikt anders, een eitje smaakt vreemd en allerlei dingen hebben voor hem een chemische geur gekregen. "Ik heb ook het idee dat ik mijn eigen winden niet meer kan ruiken, maar ik ga het niet vragen aan anderen ter controle."
'Ik dacht dat alleen ik dit had'
Verschuuren is niet getest, maar denkt wel dat het een gevolg is van corona aangezien hij in het voorjaar ook opeens niets meer kon ruiken of proeven. In zijn show op Qmusic riep hij woensdagmiddag ex-patiënten op hun ervaringen te delen. "Ik kreeg bijna 200 reacties van mensen", zegt Verschuren. "Ze zeiden: 'Ik dacht dat alleen ik dit had', of 'ik durfde er met niemand over te praten'. Dat is ook precies waarom ik het deed, want er is zo weinig over te vinden op internet."
Ze kunnen last hebben van geurhallucinaties, omdat de zenuwen nog aan het herstellen zijn.
Het is onduidelijk hoeveel voormalige coronapatiënten last hebben van dit fenomeen. Sanne Boesveldt (Universiteit Wageningen) onderzoekt reuk- en smaakverlies bij besmette personen en wordt regelmatig gemaild of gebeld door mensen die er last van hebben.
"De realistische schatting is dat ongeveer twee derde van alle coronapatiënten last van reuk en smaakverlies krijgt. En dat een klein deel daar langdurig last van houdt. Hoe groot dat deel is, valt nog echt niet te zeggen." Maar nu steeds meer mensen positief testen, is het onvermijdelijk dat meer personen er voor langere periode last van gaan hebben.
Gezien alle ernstige symptomen van het coronavirus en de kans op overlijden, lijkt aantasting van de reuk- of smaakzin iets milds. Toch kan het ernstige impact hebben op het leven van mensen.
Zo kunnen personen onzeker worden over hun lichaamsgeuren, zegt onderzoeker Elbrich Postma van het Reuk- en smaakcentrum van Ziekenhuis Gelderse Vallei. "Het kan ook effect hebben op hoe veilig mensen zich voelen. Je kunt bijvoorbeeld niet meer ruiken of het gas aanstaat, of dat er brand in huis is."
Andersom is ook mogelijk, dat mensen juist steeds dingen ruiken die er niet zijn. Zoals een rookgeur terwijl er niets in brand staat. "Dat zijn dan geurhallucinaties, die ontstaan omdat de zenuwen nog aan het herstellen zijn. Dat is wat we nu bij veel patiënten zien."
Ik eet nu gewoon de dingen waarvan ik weet dat ze wel ok zijn.
Het probleem treft niet alleen de neus en smaakpapillen, maar waarschijnlijk ook de aanvullende sensaties van eten of drinken. Boesveldt schreef mee aan een wetenschappelijk artikel daarover. "Het bleek dat bijvoorbeeld het prikkelende effect van cola en de pittigheid van chilipepers ook zijn aangetast."
Als gevolg van de vervormde smaken, geuren en voedingsbeleving kunnen patiënten ook minder gaan eten. Even 'lekker' uit eten gaan zat er voor Mouwer bijvoorbeeld niet meer in, omdat veel dingen minder of zelfs vies smaken. "Ik eet nu gewoon de dingen waarvan ik weet dat ze wel ok zijn."
Koffie
De Utrechtse mist de geur van koffie. Die was voor haar eerst "superlekker", maar ruikt nu "naar uitlaatgassen". Ook dj Verschuuren deelt dit gemis. "Het is vooral irritant, want koffie smaakt nu echt anders."
Volgens deskundigen kan geurtraining helpen om het ruikvermogen sneller te laten herstellen. Ook heeft patiëntenvereniging Reuksmaakstoornis.nl een speciale pagina met informatie voor coronapatiënten. Daarnaast heeft deze belangenvereniging ook een Facebookgroep, waar slachtoffers hun ervaringen kunnen delen.
