Planbureaus: politiek kan meer doen tegen ongelijkheid op arbeidsmarkt
Op de arbeidsmarkt zijn de verschillen tussen mensen met en zonder migratieachtergrond groot en hardnekkig. De coronacrisis versterkt die ongelijkheid alleen maar, zo stellen het Centraal Planbureau en het Sociaal en Cultureel Planbureau.
Voor de politiek liggen er volgens de instituten nog voldoende mogelijkheden om dit aan te pakken. Zo zijn er belastingmaatregelen die de verschillen kunnen verkleinen, zou een statushouder veel eerder moeten worden beoordeeld op zijn vaardigheden en zou anoniem solliciteren een bijdrage kunnen leveren.
Grote verschillen
Op dit moment werkt 61 procent van de mensen met een niet-westerse migratieachtergrond. Dat is 8 procentpunt minder dan mensen zonder migratieachtergrond. Internationaal gezien is dat een slechte score, zegt het CPB. Ook zijn er in Nederland opvallend weinig vrouwen met een Turkse of Marokkaanse achtergrond aan het werk of op zoek naar een baan.
Grote verschillen dus, terwijl het juist nu zaak is om in te grijpen, stellen de onderzoekers. "Uit het recente verleden weten we dat personen met een migratieachtergrond extra hard worden geraakt tijdens een crisis", zegt Egbert Jongen van het CPB. "Gevoelens van uitsluiting door bijvoorbeeld discriminatie kunnen hierdoor mogelijk worden versterkt."
Belastingprikkels
Twee belastingmaatregelen zouden de arbeidsparticipatie van mensen met migratieachtergrond vergroten, zo stellen de onderzoekers. Allereerst een verhoging van de arbeidskorting: daardoor wordt minder belasting betaald over de gewerkte uren. Vooral mensen met een niet-westerse migratieachtergrond zouden daardoor meer gaan werken.
Verder stimuleert het verhogen van de kinderopvangtoeslag de arbeidsparticipatie van met name vrouwen. "Vrouwen met een migratieachtergrond reageren sterker op een verhoging van de kinderopvangtoeslag dan vrouwen zonder migratieachtergrond", stelt het CPB.
Anoniem solliciteren
Ook bij gelijke opleiding en werkervaring hebben mensen met een migratieachtergrond minder kans op werk door onder meer bewuste en onbewuste discriminatie. Werkgevers kunnen daartegen meer doen, wordt gezegd.
De onderzoekers wijzen op maatregelen die aantoonbaar succesvol zijn, zoals anoniem solliciteren, ervoor zorgen dat ieder sollicitatiegesprek gelijk is en het vooraf vaststellen van criteria waarop iemand wordt aangenomen. Opvallend is wel dat eerdere proeven met anoniem solliciteren weinig succesvol waren.
Nieuwkomers
In Nederland worden migranten pas aan een baan geholpen als ze een verblijfsvergunning hebben - dan is vaak al veel tijd verloren gegaan, zeggen de onderzoekers. Al wanneer duidelijk is dat de migranten een kans maken om te blijven, zouden zij naar werk begeleid kunnen worden.
Ook zou bij het plaatsingsbeleid rekening moeten worden gehouden met kansen op de arbeidsmarkt in de regio. Neem bijvoorbeeld iemand met technische achtergrond: die zou je beter ergens in de buurt van Eindhoven kunnen plaatsen dan in de regio Groningen. Landen als België en Duitsland houden al rekening met werkervaring, kennis en vaardigheden van nieuwkomers.