'Agenten voelen zich machteloos bij confrontatie met verwarde mensen'

Agenten voelen zich onvoldoende voorbereid om om te gaan met verwarde mensen, die veelal kampen met psychische problemen. Dat meldt dagblad Trouw op basis van een enquête van platform voor onderzoeksjournalistiek Investico onder ruim duizend agenten. Driekwart van de agenten zou zich geregeld machteloos voelen als mensen met verward gedrag overlast veroorzaken, agressief gedrag vertonen of een gevaar zijn voor zichzelf.

De agenten zeggen in de enquête, die is gehouden voor Trouw en De Groene Amsterdammer, dat er te weinig aandacht is voor hoe ze moeten omgaan met verward gedrag door psychische problematiek. "Geweldsmiddelen en trainingen bieden niet voldoende houvast om het hoofd te bieden aan wat er nu speelt", citeert de krant een teamchef uit Amsterdam. "Hierdoor lopen steeds meer collega's fysiek en mentaal klappen op."

Ziek in hun hoofd

Drie op de vier agenten hebben naar eigen zeggen weleens een situatie meegemaakt waarbij ze de situatie op straat niet meer onder controle hadden. Ze werden bijvoorbeeld aangevallen of degene die ze benaderden verwondde zichzelf. Agressie van mensen met psychische problemen komt 85 procent van de agenten weleens tegen. Het gaat dan om spugen, bijten, slaan of bedreigingen met messen en andere wapens. "Wij knokken vaak met mensen die gewoon ziek in hun hoofd zijn", zegt een brigadier uit Limburg. "Echt triest dat het zover is gekomen."

Jan Struijs van de Nederlandse Politiebond zegt tegen Trouw dat met de geestelijke gezondheidszorg wordt gekeken hoe meer aandacht te geven aan de specifieke benadering van mensen met verward gedrag. Maar Struijs benadrukt ook dat de politie is opgezadeld met een probleem dat niet bij hen thuishoort. "De mate waarin wij dit tegenkomen past niet binnen een democratische beschaving."

'Mensenrechtenprobleem'

"Er moet echt wat gebeuren", zegt Struijs in het NOS Radio 1 Journaal. "De gezondheidszorg moet op orde gebracht worden. Wij van de politie kunnen tijdelijk pleisters plakken, maar het moet structureel aangepakt worden." Hij noemt het een mensenrechtenprobleem. "Als je verward bent, verdien je goede zorg en hoor je niet in een politiecel."

De afspraak is dat verwarde mensen niet in de cel belanden tenzij ze iets strafbaars hebben gedaan. "Soms moeten we voor de zoveelste keer iemand oppakken die bijvoorbeeld in een winkelcentrum onrust veroorzaakt, maar die moeten we daarna weer loslaten. Het is af en toe om echt moedeloos van te worden", zegt Struijs.

"Natuurlijk grijpen we in als er sprake is van geweld. Dat moeten we ook. Maar de grootste groep is verward en moet eigenlijk door een GGZ-instelling vervoerd en opgevangen worden."

De Nationale Politie zegt de "zorgen van de collega's" te herkennen. Een woordvoerder zegt dat er aan gewerkt wordt om er in de opleiding van agenten meer aandacht aan te besteden.